85 اللّه

اسلام بر پایۀ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ. «معبودی جز اَلله (خدا) وجود ندارد.» بنا شده. اگر قلدران و قدرتمندان جوامع بشری میگذاشتند که معنی این جمله کوتاه معلوم شود جلوی بسیاری از خونریزی‌ها و جنگها گرفته میشد و از قرن‌ها پیش دیکتاتور و جبّاری پیدا نمیشد و بساط ظلم برچیده میشد. دیکتاتوران (طاغوت‌ها: طغیانگران) اجازه ندادند معنی این جمله معلوم شود. اِله یعنی «معبود» کسی یا چیزی است که لیاقت آن را داشته باشد که انسان بنده او شود. عبادت یعنی بندگی. و بنده کسی است که در مقابل ربّ (ارباب. آقا. مالک و صاحب اختیار) خود شخصیتی ندارد و از دستورهای او بدون چون و چرا اطاعت میکند. معبود یعنی «عبادت شده» «سزاوار و لایق عبادت». عُبودیّت یعنی اظهار ذلّت و حقارت در مقابل کسی یا چیزی کردن و عبادت از آن رساتر است.

اما این اَلله چه کسی است؟ و چه صفاتی دارد. اول باید توجه داشته باشیم که الله اسم خاص است که به هیچ زبانی ترجمه نمیشود مثل اسم خود شما و هیتلر و چنگیز و پاسکال. بقیۀ اسم‌های خداوند صفات او هستند. ولی در عربی صفت اسم است. چون در عربی کلمات سه نوعند: اسم و فعل و حرف. یعنی کلمه‌ای که حرف و فعل نباشد اسم است.

اما صفات خداوند چیست؟ به قرآن نگاه کنیم تا خداوند و صاحب اختیار واقعی انسان را بشناسیم. ربّ یعنی مالک: آقا، صاحب اختیار. قرآن در آیه 3 یونس سوره 10 میفرماید: إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ ما مِنْ شَفِيعٍ إِلاَّ مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ ذلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ أَ فَلا تَذَكَّرُونَ. «ارباب (مالک و آقا و صاحب اختیار) شما وجودی است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز (شش مرحله) آفرید. بعد بر عرش مستولی شد. کار آفرینش را تدبیر میکند ... او اَلله رب (آقا و مالک و صاحب اختیار) شما است. بنابراین او را بندگی (اطاعت بی چون و چرا) کنید (و بس). آیا متوجه نمی‌شوید.» یوم بمعنی 24 ساعت و بمعنی مرحله و زمان هم هست چون یوم هزار ساله و پنجاه هزار ساله هم در قرآن داریم. آیه 47 حج سوره 22 و آیه 4 معارج سوره 70 را ببینید. قرآن در باره اینکه «خداوند آسمان‌ها و زمین را خلق کرده.» 40 بار بصورت خَلَقَ. خَلَقْنَا، خَلَقْ و 8 بار فَطَرَ و فاطِر صحبت کرده. در اسلام اَلله خالق و آفریننده آسمان‌ها و زمین است. نه خود عالم هستی و جهان. اوپانیشادها کتاب عرفان هندی بَرَهما را عالم هستی و جهان معرفی میکند نه قرآن که افراد بگویند من خدا هستم. اگر عالم هستی خدا باشد باز هم چگونه میتواند یکنفر بگوید من خدا یعنی تمام جهان (عالم هستی) هستم. آیا هیچ عاقلی چنین حرفی میزند. آیه 29 انبیاء سوره 21 میفرماید: مَنْ يَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّي إِلهٌ مِنْ دُونِهِ فَذلِكَ نَجْزِيهِ جَهَنَّمَ كَذلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ. «هر کس از بندگان من که بگوید من غیر از خدا اِله (معبود) هستم با فرستادن به جهنم او را مجازات میکنیم. ما ستمکاران را اینطور مجازات میکنیم.» از نظر قرآن وضع کسی که بگوید: لا إِلهَ إِلاَّ اَنَا الْمَسْجُونِ الْفَریدُ. «غیر از من زندانی تنها اِله (معبودی) وجود ندارد.» چگونه خواهد بود. یکی از صفات خداوند «روزی دهندگی است» رازِقیّت. رزق بمعنی روزی و رازق یعنی «روزی دهنده» آیه 6 هود سوره 11 میفرماید: ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ رِزْقُها. «هیچ جنبده‌ای (موجود زنده‌ای) در جهان وجود ندارد مگر اینکه رزق (روزی. غذای) او بعهده اَلله (خداوند) است. حالا کدام انسانی است که روزی تمام جانداران جهان را بدهد. تا جرأت کند و بگوید من خدا هستم. مسیح ابن مریم ع در شمارۀ 17 باب 20 انجیل یوحنا به مریم مَجدِلیّه میفرماید: «نزد برادران من رفته به ایشان بگو که نزد پدر خود و پدر شما و خدای خود و خدای شما میروم.» خدا در فارسی بمعنی مالک و صاحب اختیار است. البته امروزه بمعنی اَلله بکار میرود. خداوند بستان «یعنی صاحب باغ» و مطابق شماره 46 باب 27 متی و 34: 15 مَرقُس عیسی ع بر سردار (صلیب) گفت «ایلی ایلی لما سبقتنی یعنی الهی الهی مرا چرا ترک کردی.» و در شماره 39 و 42 و 44 باب 26 متی و 35 و 39 باب 14 مَرقُس و 41 و 44 باب 20 لوقا آمده است که عیسی ع «قدری پیش رفته به روی در افتاد و دعا کرد و گفت: ای پدر ...» آیا خدا در مقابل خود به خاک می‌افتد و دعا میکند؟ در انجیل هیچ جا مسیح ع نگفته «من خدا هستم.»

به صفات خدا برگردیم. آیه 202 بقره سوره 2 میفرماید: أُولئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِمَّا كَسَبُوا وَ اللَّهُ سَرِيعُ الْحِسابِ. «آنها (کسانی که هم دنیا هم آخرت خوب از خداوند میخواهند) بهره و نصیبی از کارهائی که کرده‌اند دارند. حسابرسی الله سریع است.» آیه 11 آل‌عمران سوره 3 میفرماید: اللَّهُ شَدِيدُ الْعِقابِ. «مجازات الله شدید (سخت) است». چه کسی است که به حساب همه مردم بسرعت رسیدگی کند و مجازاتش شدید باشد؟ غیر از خداوند. آیه 105 بقره سوره 2 میفرماید: «کفّار اهل کتاب و مشرکین دوست ندارند هیچ خیری از صاحب اختیارتان به شما برسد. ولی خداوند هر کس را که بخواهد به رحمت خود اختصاص میدهد.» اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ. «اَلله صاحبِ فضل بزرگی است.» آیه 218 بقره میفرماید: إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولئِكَ يَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ. «افراد با ایمان (مسلمان) و کسانی که در راه دین مهاجرت کردند و در راه اَلله (خدا) جهاد کردند کسانی هستند که امید رحمتِ اَلله (خدا) را دارند. اَلله آمرزنده مهربان است.» آیه 135 آل‌عمران سوره 3 میفرماید: مَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللَّهُ ؟ «چه کسی غیر از اَلله (خدا) گناهان را می‌بخشد؟» آیه 234 بقره میفرماید: اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ. « اَلله (خدا) از کارهائی که میکنید با خبر است.» چه کسی است که از کارهای کلیه افراد بشر خبر داشته باشد؟ آیه 237 بقره میفرماید: إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ. «اَلله کارهائی را که میکنید می‌بیند.» آیه 220 بقره میفرماید: إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ. «اَلله توانا و حکیم است.» حکیم یعنی کاردان یعنی کسی که کارش از روی حکمت و علم دقیق و کامل است. آیه 224 بقره میفرماید: اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ. «اَلله خدا شنوا و دانا است.» آیه 38 فاطر سوره 35 میفرماید: إِنَّ اللَّهَ عالِمُ غَيْبِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ. «اَلله غیب آسمان‌ها و زمین را میداند. خدا آنچه در سینه‌ها (افکار انسان‌ها) است میداند.» چه کسی غیر از خدا چنین چیزهائی را میداند؟ تا بتواند ادعای خدائی کند. آیه 98 آل‌عمران سوره 3 میفرماید: قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ شَهِيدٌ عَلى ما تَعْمَلُونَ. «بگو ای اهل کتاب چرا منکر آیاتِ اَلله (خدا) میشوید؟ در صورتیکه اَلله (خدا) شاهد کاری که می‌کنید می‌باشد.»

آیه 152 احزاب سوره 33 میفرماید: كانَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْ‏ءٍ رَقِيباً. «الله مراقب هر چیزی است.» آیه 20 بقره میفرماید: إِنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ. «الله بر هر کاری بسیار توانا است.» قادر یعنی توانا قدیر یعنی بسیار توانا. آیه 99 اسراء سوره 17 میفرماید: أَ وَ لَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ قادِرٌ عَلى أَنْ يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ. «آیا ندیدند (متوجه نشدند) که اَلله (خدائی) که آسمانها و زمین را آفریده می‌تواند مثل آنها را بیافریند؟» آیه 40 حج سوره 22 میفرماید: لَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ. «اَلله کسی را که او را یاری کند یاری (کمک و مدد) میکند. چون الله قوی و توانا است.» آیه 78 حج سوره 22 میفرماید: وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ. «به اَلله متمسّک بشوید. او مولای شما است. خوب مولا و خوب یاوری است.» آیه 19 جاثیه سوره 45 میفرماید: اللَّهُ وَلِيُّ الْمُتَّقينَ. «اَلله پشتیبان افراد با تقوی است.» آیه 2 آل‌عِمران سوره 3 میفرماید: اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ. «اَلله، معبودی غیر از او که زنده و پاینده است وجود ندارد.» آیه 22 تا 24 حشر سوره 59 میفرماید: هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِيمُ. «او اَلله است که معبودی (وجودی که در مقابلش احساس و ابراز کوچکی کنید و مطیع محض فرمانش باشید.) غیر از او وجود ندارد، دانای غیب و آشکار است، او بخشنده مهربان است.» هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ. «او اَلله است که معبودی غیر از او وجود ندارد، فرمانروای پاک سلامت بخش ایمنی بخش حافظ توانای جبّار متکبّر است. اَلله خیلی بالاتر از چیزهائی است که شریک او میسازند.» هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى يُسَبِّحُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ. «او اَلله خالق نوساز صورت ساز است. اسم‌های نیکوئی دارد. آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح او را میگویند. و او توانای حکیم است.» این‌ها مقداری از صفات خدا است چه کسی این صفات را دارد که مثل او باشد و ادعای خدائی کند. لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ‏ءٌ. «هیچ چیز مانند او نیست». آیه 11 شوری.