|
8 توحید |
راغب اصفهانی در مفردات قرآن خود می‌نویسد: اَلعُبُودِیَّهُ اِظهارُ التَّذَلُّلِ وَ العِبادَهُ اَبلَغُ مِنها وَ لا یَستَحِقُّها اِلاّ مَن لَهُ غایَهُ اِلافْضالِ ... «عبودیت اظهار ذلت (خواری و کوچکی و حقارت) است و عبادت از آن رساتر است و هیچکس شایسته آن نیست مگر کسی که منتهای فضل را دارد و این اَلله سبحانه و تعالی است.» اگر معنی عبادت را درست درک کنید متوجه می‌شوید که اِیّاکَ نَعبُدُ «فقط و فقط تو را بندگی میکنیم» اعلام جنگ با تمام دیکتاتوران و قلدران و فریبکاران سیاسی و دینی است. توحید خارج ساختن انسان از بندگی انسان و او را به بندگی خدا رساندن است. خدایی که هیچگونه احتیاجی ندارد که بخواهد از بنده‌اش برای رفع آن استفاده کند. لذا اگر دستوری میدهد برای سعادت خود بندگان است. ولی مردم در جهان بنده اسم‌ها و ایسم‌ها هستند. البته ایسم‌ها اسم فلسفه‌ها است که انسان‌ها بهم بافته‌اند. خداوند از زبان ابراهیم در آیه 95 و 96 : 37 سوره صافات میفرماید: أَ تَعْبُدُونَ ما تَنْحِتُونَ؟! وَ اللَّهُ خَلَقَكُمْ وَ ما تَعْمَلُونَ. «آیا چیزهائی را که خودتان تراشیده‌اید بندگی (عبادت) می‌کنید؟! در صورتیکه اَلله شما و این چیزهائی که درست کرده‌اید آفریده.» خداوند در بارۀ بت‌هایی که می‌پرستیدند و در مقابلشان سر تعظیم فرود می‌آوردند در آیه 23: 53 سوره نجم میفرماید: إِنْ هِيَ إِلاَّ أَسْماءٌ سَمَّيْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُكُمْ ما أَنْزَلَ اللَّهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ ما تَهْوَى الْأَنْفُسُ. «این‌ها فقط اسم‌هائی است که شما و پدرانتان گذاشته‌اید. اَلله هیچ دلیلی برای درستی آنها نازل نکرده. آنها فقط از گمان و دلخواه خود پیروی میکنند.» این اسم‌های افراد و اشخاص و فلسفه‌ها و مرام‌ها مردم را به جان هم انداخته و میلیون‌ها قربانی در طول عمر بشر بوجود آورده. تمام پیغمبران میگفتند: اُعبُدوُا اللهَ ما لَکُم مِن اِلهٍ غَیرُهُ. «بندگی اَلله را بکنید. معبودی غیر از او برای شما وجود ندارد.» معبود یعنی «عبادت شده» «لایق عبادت» یعنی کسی که یا چیزی که انسان در مقابل او احساس کوچکی کند و سر تعظیم فرود آورد و از فرمان و نظرش بدون چون و چرا اطاعت کند. اُعبُدُوا الله و اُعبُدُوا رَبَّکُم 20 بار در قرآن آمده به آیه 21 بقره و 59 و 65 و 73 و 85: 7 سوره اعراف نگاه کنید. کلمه اُعبُدُوهُ «او را بندگی کنید.» که منظور از «او» در آیه الله است 6 بار در قرآن آمده است.
لاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ اللَّهَ «فقط الله را بندگی کنید.» 4 بار و لاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ 2 بار در قرآن بکار رفته است. خداوند انسان‌ها را از بندگی شیطان و طاغوت و هوای نفس نهی کرده است. خداوند در آیه 60: 36 سوره یس میفرماید: أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ. وَ أَنِ اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ. «ای فرزندان آدم آیا با شما عهد نکردم که بنده شیطان نشوید. شیطان دشمن آشکار شما است. و بندگی مرا بکنید. راه راست این است.»
اما انسان‌ها بنده شیطانند، بنده طاغوت (طغیانگران که بر خلاف نظر و حکم خدا نظر میدهند و میخواهند مردم از نظر آنها پیروی کنند) هستند، انسان‌ها بنده دلخواه و هواهای نفسانی خویشند.
در قرآن شش بار جمله إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ. «معبود شما (کسی که شما باید بنده و مطیع محض فرمانش باشید) معبود واحدی است.» آمده که او فقط خدا است که باید انسان‌ها مطیع بدون چون و چرای فرمانش باشند. برای نمونه آیه 163: 2 سوره بقره میفرماید: إِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحِيمُ. «معبود شما معبود یگانه‌ای است. معبودی غیر از او که بخشنده و مهربان است وجود ندارد.» پیغمبران پیام خدا را به مردم میرساندند و نمی‌گفتند ما را بندگی کنید، همانطور که آیه 79 و 80: 3 سوره آل عمران میفرماید: ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتابَ وَ الْحُكْمَ وَ النُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِباداً لِي مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِما كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتابَ وَ بِما كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ * وَ لا يَأْمُرَكُمْ أَنْ تَتَّخِذُوا الْمَلائِكَةَ وَ النَّبِيِّينَ أَرْباباً أَ يَأْمُرُكُمْ بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ. «هیچ بشری نبوده که اَلله به او کتاب و حکم و نبوت بدهد بعد او به مردم بگوید غیر از خدا بنده من باشید. ولی میگفتند خداپرست باشید بدلیل همان کتابی که تعلیم میدهید و به دلیل همان کتابی که درس آن را می‌خوانید * و به شما دستور نمیدهد که فرشتگان یا پیغمبران را ارباب (صاحب اختیار) خود بگیرید. آیا پس از اینکه (زحمت کشیدند و) شما مسلمان (تسلیم حکم خدا) شدید شما را به کافر شدن امر میکنند؟» آیا هیچ آدم عاقلی اینکار را میکند؟ خداوند در آیه 29: 21 سوره انبیاء میفرماید: مَنْ يَقُلْ مِنْهُمْ إِنِّي إِلهٌ مِنْ دُونِهِ فَذلِكَ نَجْزِيهِ جَهَنَّمَ كَذلِكَ نَجْزِي الظَّالِمِينَ. «هر کس از پیغمبران که بگوید – غیر از خدا – من خدا هستم او را به جهنم میفرستیم. ما ستمکاران را اینطور مجازات میکنیم.» حال اگر کسی بگوید لا اِلَه اِلاّ اَنَا المَسجُونُ الفَریدُ «جز من زندانی تنها معبودی وجود ندارد.» آیا به جهنم میرود یا نه؟ (صفحه 229 کتاب مبین) مردم بت ساز و بت پرست هستند و معنی توحید را نمیدانند. توحید آزادسازی انسان‌ها از بندگی انسان‌ها و دار و دسته آنها است. هنوز خیلی کار داریم که به این مرحله برسیم. این وظیفه هر مسلمان موحد واقعی است که معنی توحید واقعی را بمردم بگوید.
انسان‌ها طبیعتاً طغیانگرند. طاغوتند. و میخواهند همه بنده آنها باشند. همانطور که خداوند در آیه 6 و 7: 96 سوره علق میفرماید: إِنَّ الْإِنْسانَ لَيَطْغى * أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى. «انسان وقتی قدرت پیدا کند و خود را بی نیاز ببیند حتماً طغیان میکند.» همانطور که تمام کسانی که بقدرت رسیده‌اند طغیان کردهاند و میکنند. این طاغوت‌ها با خرد کردن شخصیت انسان‌ها آنها را به اطاعت خود میکشانند. همانطور که خداوند در باره فرعون در آیه 54: 43 سوره زخرف میفرماید: فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ. «فرعون قوم خود را تحقیر کرد در نتیجه آنها از او اطاعت کردند. آنها افرادی بودند که از خدا اطاعت نمیکردند.» انسان‌ها دوست دارند همه مطیع فرمان آنها باشند و هر کاری که خواستند بکنند و هر فرمانی که خواستند بدهند. همانطور که آیه 43: 25 سوره فرقان میفرماید: أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ أَ فَأَنْتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلاً. «آیا آن کسی را که دلخواه خود را معبود خود ساخت (بنده دل و دلخواهش شد) دیدی آیا تو وکالتی بر او داری؟» از یک طرف قلدران و دیکتاتوران مثل فرعون در هر زمان مطابق آیه 24: 79 سوره نازعات فریاد میزنند که أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى. «من صاحب اختیار والامقام شما هستم.» و از یکطرف مردم دانشمندان و زاهدان تارک دنیا را ارباب (صاحب اختیار) خود میگیرند. همانطور که آیه 31: 9 سوره توبه میفرماید: اتَّخَذُوا أَحْبارَهُمْ وَ رُهْبانَهُمْ أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ الْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَ ما أُمِرُوا إِلاَّ لِيَعْبُدُوا إِلهاً واحِداً لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ سُبْحانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ. «دانشمندان دینی و زاهدان تارک دنیای خود را – غیر از اَلله – ارباب و صاحب اختیار خود گرفتند، همینطور پیغمبرشان مسیح ابن مریم را. در صورتیکه به آنها امر شده بود که فقط معبود یگانه را بندگی کنند. معبودی غیر از او وجود ندارد. خدا خیلی بالاتر از این چیزهائی است که شریک او میسازند.» در باره این آیه از امام صادق (ع) سوال میکنند او میفرماید: اَلا وَ اللهِ ما دَعَوهُم اِلی عِبادَهِ اَنفُسِهِم وَ لَو دَعَوهُم ما اَجابُوا لَهُم وَ لکِن اَحُلّوُا لَهُم حَراماً وَ حَرَّموُا عَلَیهِم حَلالاً فَعَبَدُوهُم مِن حَیثُ لایَشعُروُنَ. «بدانید و آگاه باشید. بخدا قسم اَحبار و رُهبان آنها را به بندگی خود دعوت نکردند. اگر هم می‌کردند مردم قبول نمیکردند ولی آنها حرام خدا را بر آنها حلال کردند و حلال خدا را حرام کردند آنها هم ندانسته بنده آنها شدند.» احادیث 1 و 3 باب تقلید کتاب فضل علم جلد اول کافی.