75

وحی

از چگونگی وحی اطلاعی نداریم. آیا وحی با الهام رابطه‌ای دارد؟ برای ما معلوم نیست. ولی میدانیم که قرآن در آیه 192 تا 195 شعراء سوره 26 میفرماید: وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ * نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ * عَلى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ * بِلِسانٍ عَرَبِيٍّ مُبِينٍ. «مسلماً نزول قرآن از طرف صاحب اختیار کلیه افراد بشر است. روح الامین (جبرئیل) آن را بر قلب تو نازل کرده تا مردم را از عواقب کارهای خطایشان بترسانی. به زبان عربی روشن و واضح استپس وحی توسط روح الامین بر قلب پیغمبر ص نازل میشود و از اینکه جبرئیل آمد و گفت صاحب اختیارت سلام میرساند در قرآن اثری نیست آیه 97 بقره و 102 نحل سوره 16 را هم ببینید. خداوند در آیه 2 احزاب سوره 33 به پیغمبر میفرماید: اتَّبِعْ ما يُوحى إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ إِنَّ اللَّهَ كانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيراً. «از آنچه از صاحب اختیارت به تو وحی میشود (یعنی از قرآن) پیروی کن. چون اَلله (خدا) از کارهائی که میکنید خبر داردو در آیه 106 انعام سوره 6 به پیغمبر ص میفرماید: اتَّبِعْ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ. «از آنچه از صاحب اختیارت به تو وحی شده پیروی کن. معبودی (وجودی که انسان بنده و مطیع محض او باشد و در مقابلش احساس حقارت و کوچکی کند) غیر از او وجود ندارد. از مشرکین (از کسانی که کسان دیگری را در کنار خدا قرار میدهند) روگردان باشتوجهی به آنها و عقائدشان نداشته باش. و در آیه 50 انعام سوره 6 به او میفرماید: قُلْ ... إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ ما يُوحى إِلَيَّ. «بگو: من فقط از آنچه بمن وحی میشود پیروی میکنمآیه 203 اعراف و 15 و 109 یونس و 9 احقاف را هم ببینید.

آیا فکر میکنید که با وجود این آیات صریح پیغمبر ص حرفی بر خلاف قرآن میزد و کاری بر خلاف قرآن میکرد؟ اندکی فکر کنید بخصوص که در حدیث اول باب آخر کتاب فضل علم اصول کافی جلد اول پیغمبر ص میفرماید: ما وافَقَ کِتابَ اللهِ فَخُذُوهُ وَ ما خالَفَ کِتابَ اللهِ فَدَعوُهُ. «آنچه موافق کتاب اَلله (قرآن) است بگیرید و آنچه مخالف کتاب اَلله است ترک کنیدولی نگاه کنید که چه احادیثی در کتابهای احادیث شیعه و سنّی بر خلاف کتاب خدا (قرآن) وجود دارد و چه احکامی توسط علمای اعلام بر خلاف قرآن صادر شده که مردم بی اطلاع از قرآن از آن بنام اسلام و حقیقت اسلام صحبت میکنند و از آن پیروی میکنند. علمائی که بقول علی ع در خطبه 17 نهج‌البلاغه قَدْ سَمَّاهُ أَشْبَاهُ النَّاسِ عَالِماً. «آدم نماها اسم او را عالم (دانشمند) گذاشته‌اندچون اِكْتَنَزَ مِنْ غَيْرِ طائِلٍ. «گنجی از لاطائلات (مطالب پوچ و بیهوده) اندوخته استکتاب قطور (کُلُفت و پر ورق) نوشته است. اما وحی چه چیزی است از آن اطلاعی نداریم ولی به غیر از پیغمبران هم وحی میشده و انسانها و شیاطین هم وحی میکنند. چون آیه 68 نحل سوره 16 میفرماید: أَوْحى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِي مِنَ الْجِبالِ بُيُوتاً ... «صاحب اختیار تو (خداوند) به زنبور عسل وحی کرد که در کوه‌ها و ... خانه بسازکلمه نحل (زنبور عسل) فقط یکبار و در همین آیه و همین سوره آمده و اسم سوره نحل شده یعنی سوره‌ای که کلمۀ «نحل» در آن است.

آیه 12 فصّلت (سجده دوم) سوره 41 میفرماید: أَوْحى فِي كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها. «خداوند در هر آسمانی قانون آن را (دستور آن را) وحی کرد

آیه 4 و 5 زلزال سوره 99 میفرماید: يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها ، بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحى لَها. «در آن روز زمین خبرهایش را بازگو میکند که صاحب اختیار تو به آن وحی کرده استآیه 7 قصص سوره 28 میفرماید: أَوْحَيْنا إِلى أُمِّ مُوسى أَنْ أَرْضِعِيهِ ... «به مادر موسی وحی کردیم که به موسی شیر بده ...» آیه 38 طه سوره 20 را هم ببینید. خداوند درآیه 111 مائده سوره 5 میفرماید: إِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي ... «هنگامی که به حواریّون وحی کردم که به من و پیغمبرم (عیسی مسیح) ایمان بیاوریدمی‌بینیم که خداوند به آسمان و زمین و زنبور عسل و مادر موسی و حواریّون وحی کرده.

آیه 11 مریم میفرماید: فَخَرَجَ عَلى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرابِ فَأَوْحى إِلَيْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَةً وَ عَشِيًّا. «زکریا از محراب خارج شد و به قومش وحی کرد که صبح و شب خدا را تسبیح گوئیدچون مطابق آیه قبل از آن در صورتیکه سالم بود نمیتوانست صحبت کند. بنظر میرسد منظور از «وحی» در اینجا «اشاره» «زبان لالی. زبانی که کر و لالها با آن صحبت میکند باشدچون نمیتوانست صحبت کند.

آیه 112 انعام سوره 6 میفرماید: كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَياطِينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً. «به این ترتیب برای هر پیغمبری دشمنانی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم. بعضی از آنها به بعضی سخنان آراسته (زیبا) و فریبنده را وحی میکنندمی‌بینیم که شیطان‌ها چه انسانی (از انس) و چه نادیدنی هم وحی میکنند. آنهم سخنان قشنگ و فریبنده.

آیه 13 شوری سوره 42 میفرماید: شَرَعَ لَكُمْ مِنَ الدِّينِ ما وَصَّى بِهِ نُوحاً وَ الَّذِي أَوْحَيْنا إِلَيْكَ وَ ما وَصَّيْنا بِهِ إِبْراهِيمَ وَ مُوسى وَ عِيسى أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَ لا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ كَبُرَ عَلَى الْمُشْرِكِينَ ما تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ اللَّهُ يَجْتَبِي إِلَيْهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ يُنِيبُ. «خدا برای شما از دین همان چیزی را قانون گذاری کرد که نوح را به آن سفارش کرد، و همان چیزی است که به تو وحی کردیم، و همان چیزی است که ابراهیم و موسی و عیسی را به آن سفارش کردیم، که دین را اجرا کنید و در دین دچار تفرقه نشوید (ولی پیروان آنها تفرقه ایجاد کردند.) این چیزی که مردم را به آن دعوت میکنی برای مشرکین بسیار سخت است. اَلله (خدا) هر کس را که بخواهد برای اینکار انتخاب میکند، و هر کس را که به سوی اطاعت از او برگردد هدایت میکندمشرک کسی است که کس دیگری را در کنار خداوند قرار دهد و از دستورهای او بدون چون و چرا اطاعت کند. چه فرعون باشد چه دانشمندان دینی چه زاهدان تارک دنیا چه پیغمبری مثل عیسی ابن مریم ع. آیه‌های 24 نازعات (سوره 79) و 31 توبه (سوره 9) را ببینید. مسلمان واقعی تمام پیغمبران خدا را قبول دارد و به پیامبری آنها ایمان دارد. به آیه 136 بقره و 84 آل‌عمران نگاه کنید و همه پیغمبران را پیغمبر یک خدا میداند که برای اصلاح جهان و ساختن یک دنیای پاک آمده‌اند. آیه 88 هود سوره 11 و 25 حدید سوره 57 و 51 مؤمنون سوره 23 را نگاه کنید. مسلمان واقعی فرقی بین هیچیک از پیغمبران خدا نمیگذارد چون همه برای اصلاح جامعه آمده‌اند. آیه 136 بقره و 285 بقره را نگاه کنید. ولی دائره فعالیت آنها و مسئولیت آنها باهم فرق داشته. آیه 253 بقره و 55 اسراء را ببنیید. آیه 51 و 52 شوری سوره 42 میفرماید: ما كانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُكَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْياً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ يُرْسِلَ رَسُولاً فَيُوحِيَ بِإِذْنِهِ ما يَشاءُ إِنَّهُ عَلِيٌّ حَكِيمٌ. «هیچ انسانی شایسته این نیست که خدا با او صحبت کند مگر بصورت وحی، یا از پشت حجابی (مانعی: مثل موسی و صدائی از درخت در وادی طُوی) یا رسولی (فرشته‌ای) بفرستد تا به اذن او آنچه را میخواهد وحی کند. چون خداوند بالاتر (از تصور انسان‌ها) و حکیم استکارهایش را از روی حکمت کامل انجام میدهد. كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لاَ الْإِيمانُ ... «به این ترتیب به فرمان خود روحی را به تو وحی کردیم. تو نمیدانستی کتاب و ایمان چیستو آیه 48 عنکبوت سوره 29 میفرماید: ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذاً لاَرْتابَ الْمُبْطِلُونَ. «تو قبلاً نه کتابی خوانده بودی و نه با دست خودت چیزی نوشته بودی. چون در آنصورت طرفداران باطل دچار شک می‌شدندآیه 43 نحل سوره 16 می‌فرماید: ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلاَّ رِجالاً نُوحِي إِلَيْهِمْ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ. «قبل از تو فقط پیغمبرانی فرستادیم که به آنها وحی می‌کردیم. اگر نمی‌دانید از کسانی که از کتاب‌های پیغمبران اطلاعی دارند این مطلب را بپرسیدآیه 123 نحل سوره 16 میفرماید: أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ. «به تو وحی کردیم که از آئین ابراهیم پیروی کن. ابراهیم موحد بود و مشرک نبود