33

جمعیّت

دیدیم که دین میخواهد دنیائی بسازد که در آن از ظلم و اجحاف و تبعیض بیجا اثری نباشد. و دیدیم که شیطان گفت تمام بندگان تو را فریب میدهم غیر از بندگان خالص تو را و بسر همه آنها افسار میزنم و زمامشان در دست من خواهد بود و دیدیم کسانی که میخواهند پاک باشند و با پاکی زندگی کنند باید تصمیم خود را همیشه بیاد داشته باشند و اراده‌ای قوی داشته باشند که تصمیم خود را اجرا کنند و تحت تأثیر وسوسه‌های نفس و غرائز حیوانی خود قرار نگیرند و با پاکان نشست و برخاست کنند تا تحت تأثیر افرادی که تابع غرائز حیوانی خود هستند قرار نگیرند و هر قدر تعداد همفکران خود را بیشتر ببینند در اجرای هدف خود مصمّم‌تر و با استقامت‌تر میشوند. نماز جمعه و جماعت یکی از این راه‌ها است.

خداوند در آیه 43 بقره (سوره 2) میفرماید: أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. «نماز را بپا دارید و زکات بدهید و با رکوع کنندگان به رکوع برویدمسلمان واقعی تسلیم حکم خداوند است و به این دستورها عمل میکند. خداوند در آیه 55 تا 57 مائده (سوره 5) میفرماید: إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ. «پشتیبان شما اَلله و رسول او و افراد با ایمانی هستند که نماز میخوانند و زکات میدهند و برکوع میروندیعنی دستورهای آیه 43 بقره را انجام میدهند. آیه 56 مائده میفرماید: وَ مَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ. «کسانی که خدا و رسول او و افراد با ایمان را پشتیبان خود میگیرند حزب اَلله هستند و حزب اَلله پیروز استو آیه 57 مائده میفرماید: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُواً وَ لَعِباً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ الْكُفَّارَ أَوْلِياءَ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ. «ای افراد با ایمان (ای مسلمانانی که به رسالت پیغمبر و الهی بودن قرآن ایمان دارید) اهل کتاب (یهودی‌ها و مسیحیان) و کفّار را پشتیبان خود نگیرید. اگر ایمان دارید از نافرمانی اَلله حذر کنیدولیّ که جمع آن اَولیِاء است بمعنی دوست، دوستدار، پشتیبان و سرپرست امور شخص آمده است. ساده‌ترین این حکم این است که آنها را سرپرست خود نگیرید و سخت‌ترین حکم آن این است که آنها را بدوستی نگیرید.

در اینجا ظاهراً دستور در باره دوستدار (علاقه‌مند) و پشتیبان گرفتن است. چون هر قدر آنها در دین خود متعصّب‌تر باشند با شما مخالفت بیشتری دارند. چون خداوند در آیه 111 بقره (سوره 2) میفرماید: قالُوا لَنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَنْ كانَ هُوداً أَوْ نَصارى. تِلْكَ أَمانِيُّهُمْ. قُلْ هاتُوا بُرْهانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ. «یهودی‌ها گفتند هیچکس غیر از یهودی‌ها (کسی که از نسل یهودا) باشد وارد بهشت نمیشود. و مسیحیان گفتند هیچکس غیر از مسیحیان وارد بهشت نمیشود (چون فقط ایمان به مسیح باعث رستگاری است.) این تصور و آرزوی آنها است. بگو اگر راست میگوئید دلیلتان را بیاوریدنشان دهید که کجای تورات یا انجیل چنین حرفی دارد. ایمان بی عمل فایده ندارد همانطور که عیسی مسیح (ع) در شماره 21 باب 7 انجیل متی میفرماید: «نه هر که مرا خداوند خداوند گوید داخل ملکوت آسمان گردد بلکه آنکس که اراده پدر مرا که در آسمان است بجا آوردو در شماره 13 باب 9 انجیل متی میفرماید: «نیامده‌ام تا عادلان را بلکه تا گناهکاران را به توبه دعوت نمایمو در شماره 22: 7 متی میفرماید: «بسا در آن روز (روز حساب) مرا خواهند گفت: خداوندا خداوندا آیا به نام تو نبوت ننمودیم و به اسم تو دیوها را اخراج نکردیم و به نام تو معجزات بسیار ظاهر نساختیم؟ * آنگاه به ایشان صریحاً خواهم گفت که هرگز شما را نشناختم. ای بدکاران از من دور شویدمی‌بینیم که اگر بنام مسیح ع نبوت بکنند و دیوها را اخراج کنند (بیماران را شفا بدهند) و معجزات بسیار بکنند اگر بدکار باشند و دستورهای خدا را انجام ندهند مسیح ع آنها را قبول ندارد و ایمان بی عمل ذره‌ای ارزش ندارد. خداوند در جواب یهودیان و مسیحیان بی اطلاع از دینشان (نه متفکران واقع بین آنها) در آیه 112 بقره (سوره 2) میفرماید: بَلى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَ هُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ. «اینطور نیست که شما فکر میکنید و میگوئید بلکه حقیقت این است که هر کس که تسلیم حکم خدا و نیکوکار باشد (بدون توجه به دین و آئین او) پاداشش پیش صاحب اختیارش محفوظ است نه ترسی دارد نه غصه‌ایو در آیه 113 بقره میفرماید: قالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصارى عَلى شَيْ‏ءٍ. وَ قالَتِ النَّصارى لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلى شَيْ‏ءٍ. وَ هُمْ يَتْلُونَ الْكِتابَ. كَذلِكَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ. فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ. «یهودیان گفتند عیسویان دین ندارند (بر پایه محکمی قرار ندارند و پاداشی ندارند) و عیسویان گفتند یهودیان دین ندارند (بر چیزی نیستند و اعتقاداتشان درست نیست و پاداشی ندارند و وارد بهشت نمیشوند) در صورتیکه آنها کتاب دینی خود را میخوانند (و می‌بینند چنین حرفی در کتاب دینی آنها نیست) تمام افراد بیدانش و بی اطلاع هم همین حرف آنها را میزنند (که متأسفانه افراد جاهل ما نیز همین حرف را میزنند) بنابراین اَلله روز قیامت در باره این چیزی که در آن اختلاف داشتند قضاوت میکندچون خداوند در آیه 82 بقره میفرماید: الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيها خالِدُونَ. «کسانی که ایمان داشته و عمل صالح (کار درست و صحیح) کرده باشند اهل بهشت هستند و همیشه در آن خواهند بودفقط با ایمان و عمل صالح میتوان به بهشت رسید و بس. مسلمان واقعی کسانی را که دینش را به مسخره و بازی میگیرند پشتیبان خود نمیگیرد. ولی میداند تمام دینداران واقعی و واقع بین جهان که از کتاب دینی خود اطلاع دارند میدانند که دین آمده است که مردم عادل باشند و دنیایی بسازند که در آن از ظلم و اجحاف و تبعیض بیجا اثری نباشد و جان و مال و ناموس و آرامش فکر و خیال انسان‌ها در آن محفوظ باشد. و میدانند که اینکار فقط با همکاری و اتحاد و هماهنگی همه دینداران جهان و اصلاح طلبان واقعی عملی میشود.

به اصل مطلب یعنی نماز جماعت برگردیم. دیدیم که حکم خداوند این است که (با رکوع روندگان به رکوع بروید) در زمان جنگ نیز باید نماز جماعت خوانده شود. همانطور که آیه 102 نساء (سوره 4) میفرماید: إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَ أَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً واحِدَةً. «وقتی در جبهه جنگ بین آنها بودی و برای آنها اقامه نماز کردی، باید دسته‌ای از آنها با تو به نماز بایستند و سلاح‌هایشان را با خود داشته باشند و (مسلحانه نماز بخوانند) و وقتی سجده کردند باید پشت سر شما بروند (و نگهبانی کنند) و باید دسته دیگری که نماز نخوانده‌اند بیایند و با تو نماز بخوانند. و باید احتیاط و سلاح‌هایشان را حفظ کنند. چون کفّار (افراد بی ایمان) دوست دارند که شما از سلاح‌ها و وسائل خود غافل شوید و یکباره به شما حمله کنندو شما را قتل عام کنند. امروزه و با وسائل امروزی و موشک و بمب تجمع در جبهه جنگ برای نماز شاید عاقلانه نباشد. چون هدف خوبی برای دشمن خواهد بود.

در باره تجمع (گرد هم آمدن) هفتگی مسلمانان، نماز جمعه واجب شده است همانطور که خداوند در آیه 9 سوره جمعه میفرماید: یا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ. «ای افراد با ایمان (که به رسالت محمد و الهی بودن قرآن ایمان دارید) وقتی ندای نماز جمعه داده شد (اعلام نماز جمعه شد) به ذکر اَلله (نماز جمعه) بشتابید و خرید و فروش را ترک کنید. اگر علم داشته باشید (قوانین طبیعی جهان و طبیعت انسان را بشناسید) میدانید که اینکار برای شما بهتر استو در آیه 10 جمعه میفرماید: فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيراً لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ. «وقتی نماز جمعه تمام شد پخش شوید و دنبال کسب و کار خود بروید. و اَلله را زیاد ذکر (یاد) کنید تا رستگار شویدیاد خدا کردن گفتن خدا خدا نیست بلکه یاد خدائی که کارهای انسان را می‌بیند و حرفهای انسان را میشنود و از فکر او اطلاع دارد و مالک روز جزا است بودن است تا کارهای صحیحی که خدا گفته انجام دهد و کارهای خلاف را نکند. اگر مسلمانان واقعاً مسلمان بودند و از کتاب الهی خود یعنی از قرآن و دستورها و احکام آن اطلاع داشتند و مطابق دستور خدا کار میکردند در هیچ شهر و هیچ دهی نبود که چنین تجمع (گرد هم آمدن) روزانه و هفتگی وجود نداشته باشد و اثری که در روح مسلمانان و مخالفان میکرد بالاتر از آن چیزی بود که فکر میکنیم و سال‌ها قبل ریشه ظلم و فساد و فقر و جهل و خرد شدن شخصیت انسان‌ها از سراسر زمین کنده میشد؛ اگر مسلمان‌ها واقعاً مسلمان بودند، در صدد ساختن دنیائی بر می‌آمدند که در آن از ظلم و فساد و فقر و جهل و خرد شدن شخصیت انسانها اثری نباشد و در این راه با مال و جان خود جهاد میکردند و مردم را با حکمت و بصیرت به راه خدا دعوت میکردند و چون ستونی آهنین در این راه متحداً مبارزه میکردند.