16 مؤمن

مؤمن ا ز نظر قرآن کسی است که به خدا و آخرت ایمان دارد همانطور که در آیه 8 : 2 سوره بقره می‌بینیم که میفرماید: مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ. «عده‌ای از مردم میگویند: ما به اَلله و روز آخرت ایمان داریم در صورتیکه ایمان ندارند.» و دروغ میگویند. «میخواهند اَلله و افراد با ایمان را فریب بدهند در صورتیکه خودشان را گول میزنند ولی توجه ندارند.» کسی که داروی شفابخش پزشک را نخورد و به او بگوید آنها را مطابق دستور شما خوردم خود را گول زده است نه پزشک را. در قرآن 26 بار ایمان به اَلْيَوْمِ الْآخِرِ آمده است که قبل از همه آنها ایمان به الله ذکر شده است. برای نمونه به آیه 62، 126، 177، 228، 232، 264 بقره نگاه کنید. خداوند در آیه 177: 2 سوره بقره میفرماید: لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لكِنَّ الْبِرَّ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ الْمَلائِكَةِ وَ الْكِتابِ وَ النَّبِيِّينَ. «نیکی آن نیست که صورتتان را بطرف مشرق و مغرب برگردانید. بلکه نیکوکار کسی است که به الله و روز آخرت و فرشتگان و کتاب الهی و پیغمبران ایمان داشته باشد و ...» آیه 285: 2 سوره بقره را هم نگاه کنید.

کفر هم از نظر دینی ایمان نداشتن به خدا و روز آخرت است همانطور که خداوند در آیه 136: 4 سوره نساء میفرماید: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلى رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذِي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعِيداً. «ای افراد با ایمان به اَلله و پیغمبرش و کتابی که به پیغمبرش نازل کرده و کتابی که قبلاً نازل کرده ایمان بیاورید. کسی که منکر اَلله و فرشتگان و کتابها و پیغمبرانش و روز آخرت بشود خیلی گمراه شده.» و مسلمان در نماز هر روزه در پنج وقت میخواهد که از گمراهان نباشد. (وَ لاَ الضَّالِّينَ.)

میدانیم که وجود روز آخرت برای انسان قابل تجربه نیست و تا چنان روزی نیاید و آدم نبیند نمیتواند آن را حس و درک کند. لذا ایمان به روز آخرت فقط توسط پیغمبران صورت میگیرد و پیغمبران نیز آن را تجربه نکرده‌اند بلکه بوسیله وحی به آن پی برده‌اند. این وحی نیز توسط جبرئیل (جبریل) یا روح الامین صورت میگیرد همانطور که آیه 97: 2 سوره بقره میفرماید: قُلْ مَنْ كانَ عَدُوًّا لِجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ وَ هُدىً وَ بُشْرى لِلْمُؤْمِنِينَ. «بگو چه کسی دشمن جبریل (جبرئیل) است. جبرئیل قرآن را که تصدیق کننده کتابهای قبلی و راهنما و بشارت برای افراد با ایمان است به اذن اَلله بر قلب تو نازل کرده.» و آیه 192 تا 195: 26 سوره شعراء میفرماید: إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ * نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الْأَمِينُ * عَلى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ * بِلِسانٍ عَرَبِيٍّ مُبِينٍ. «نزول قرآن از طرف صاحب اختیار تمام افراد بشر است. آن را روح‌‌الامین (جبرئیل) به زبان عربی واضح بر قلب تو نازل کرده تا از هشدار دهندگان باشی.» مردم را از عواقب کارغلطشان بترسانی. می‌بینیم که روح‌الامین همان جبرئیل است. در قرآن فقط از جبرئیل و میکائیل (جبریل و میکال) اسم برده شده (آیه 98: 2 سوره بقره را ببینید.) و صحبتی از عزرائیل و اسرافیل در قرآن نشده.

البته در قرآن از مَلَک الموت (فرشته مرگ) صحبت شده همانطور که آیه 11: 32 سوره سجده میفرماید: قُلْ يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ. «بگو جان شما را فرشته مرگ که مأمور گرفتن جان شما است میگیرد.» ولی صحبتی از عزرائیل در قرآن نشده و چنین نامی در قرآن نیست. البته در قرآن صحبت از این است که فرشتگان جان انسان را میگیرند. همانطور که آیه 97: 4 سوره نساء میفرماید: إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمِي أَنْفُسِهِمْ قالُوا فِيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فِيها. «وقتی فرشتگان جان آنها را در حالی که بخودشان ظلم کرده‌اند میگیرند به آنها میگویند وضع شما در زمین چگونه بود؟ میگویند: ما در زمین ضعیف بودیم. فرشتگان به آنها میگویند آیا زمین اَلله وسیع نبود که بتوانید در آن مهاجرت کنید؟» آیه 61: 6 سوره انعام و 27: 47 سوره محمد و آیه 28 و 32: 16 سوره نحل را هم ببینید. از نفخ صور در آیه 101: 23 سوره مؤمنون صحبت شده همانطور که میفرماید: فَإِذا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَ لا يَتَساءَلُونَ. «وقتی در صور دمیده شود دیگر خویشاوندی بین افراد وجود ندارد و از وضع و حال هم سوال نمیکند.» و 9 بار دیگر هم از آن صحبت شده و از دو بار دمیدن هم صحبت شده یکی در پایان حیات انسان‌ها و یکی برای حضور در قیامت. آیه 68: 39 سوره زمر و آیه 51: 36 سوره یس را نگاه کنید. ولی اسمی از اسرافیل در قرآن نیست. میدانیم که کتاب‌های آسمانی شامل وحی الهی است که به پیغمبران شده. البته کفر به هر یک از پیغمبران کفر به آن پیغمبر یعنی قبول نداشتن آن است. کفر به بعضی از کتابها هم قبول نداشتن آن کتابها است. قبول نداشتن یک آیه از کتاب هم کفر به آن آیه است. کفر به بتها هم قبول نداشتن آنها است. خداوند در آیه 85: 2 سوره بقره میفرماید: أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلاَّ خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذابِ. «آیا قسمتی از کتاب الهی را قبول دارید و قسمتی را قبول ندارید؟ مجازات کسانی از شما که چنین کاری بکنند در دنیا خواری است و روز قیامت بدست شدیدترین عذابها سپرده میشوند.» و ابراهیم (ع) و همفکرانش در آیه 14: 60 سوره ممتحنه به قومشان میگویند: إِنَّا بُرَآؤُا مِنْكُمْ وَ مِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ كَفَرْنا بِكُمْ وَ بَدا بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمُ الْعَداوَةُ وَ الْبَغْضاءُ أَبَداً حَتَّى تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ. «ما از شما و تمام چیزهائی که غیر از خدا می‌پرستید بیزاریم. اعتقادات شما را قبول نداریم و بین ما و شما دشمنی و نفرت برای همیشه بوجود آمده تا موقعی که فقط به اَلله تنها ایمان بیاورید.» اما مؤمن واقعی میداند که ایمان بدون عمل ذرّه‌ای فایده ندارد. چون خداوند ایمان را در کنار عمل صالح می‌آورد همانطور که در آیه 15: 49 سوره حجرات میفرماید: إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ. «افراد با ایمان فقط کسانی هستند که به اَلله و رسولش ایمان آوردند بعد هم دچار شک نشدند و با مال و جانشان در راه اَلله (در راه ساختن یک دنیای پاک) جهاد کردند. چنین افرادی وقتی ادعای ایمان میکنند راست میگویند.» و آیۀ 55: 24 سوره نور میفرماید: وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئاً. «اَلله به کسانی از شما که ایمان آوردند و کار درست کردند وعده داده که آنها را جایگزین قدرتهای موجود خواهد کرد همانطور که قبلی‌ها را جایگزین پیش از آنها کرد. و دینی را که برای آنها پسندیده بقدرت میرسانند و ترس آنها را به امنیت خاطر تبدیل می‌کند بطوری که فقط بندگی مرا میکنند و چیزی را در اینکار شریک من نمیکنند.» فقط از دستورهای من اطاعت بی چون و چرا میکنند و بس. آیه 2 تا 4: 8 سوره انفال میفرماید: إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زادَتْهُمْ إِيماناً وَ عَلى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ * الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ * أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِيمٌ. «افراد با ایمان فقط کسانی هستند که وقتی صحبت از خدا شود دلهایشان بلرزه درآید و وقتی آیات خداوند بر آنها خوانده شود ایمانشان اضافه شود و بر صاحب اختیارشان توکل کنند. افرادی که نماز را بپا میدارند و از آنچه روزی آنها ساخته‌‌ایم انفاق میکنند. چنین افرادی مومنین حقیقی هستند و پیش صاحب اختیارشان درجاتی و آمرزشی و روزی گرانقدری ‌دارند.» و آیه 74: 8 سوره انفال میفرماید: الَّذِينَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ الَّذِينَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِكَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا. «مهاجرینی که ایمان آوردند و مهاجرت کردند و در راه اَلله جهاد کردند و انصاری که به آنها جا دادند و کمک کردند مؤمنین حقیقی هستند.»