145


ولایت

در قرآن کلمه ولایت فقط یکبار آمده، اما ولیّ و مولی بارها در قرآن آمده است. ولیّ و مولی بمعنی دوست، دوستدار، مددکار، کمک کننده، یاور و پشتیبان میباشد. البته معانی دیگری هم دارند. خداوند در آیه 257 بقره میفرماید: اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِياؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُماتِ أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ. «خداوند پشتیبان (مددکار و یاور) افراد با ایمان است، آنها را از تاریکی‌ها (راه‌های غلط) خارج میکند و بسوی نور (راه صحیح) میبرد. در صورتیکه یار و یاور افرادی که کافر شدند (حقیقت را پوشاندند و آن را قبول نکردند) طاغوت‌ها هستند، که آنها را از نور (راه صحیح) خارج (منحرف) میکنند و بسوی تاریکی‌ها (راههای غلط) میبرند. طاغوت‌ها و (پیروانشان) اهل آتش جهنم هستند و همیشه در آن خواهند بودطاغوت یعنی طغیانگر، یعنی هر کس که در مقابل خداوند طغیان کند و دستوری یا نظری بر خلاف دستور خداوند بدهد و بخواهد دیگران از دستورها و نظرهای او پیروی کنند. میدانیم که دستور و نظر خداوند در قرآن است، و طاغوت کسی است که دستوری یا نظری بر خلاف دستورها و نظرهای خداوند که در قرآن است بدهد. متأسفانه بسیاری از روحانیون در طول تاریخ تا زمان حال دستورها و نظرهائی بر خلاف قرآن داده و میدهند، و کتابهائی نوشته‌اند که بسیاری از نظرهائی که داده‌اند خلاف آیات روشن و صریح خداوند است، و متأسفانه افراد بی اطلاع بعلت بی اطلاعی از قرآن با حسن ظنّی که به آنها داشته‌اند حرفها و نوشته‌های آنها را بنام دین پذیرفته‌اند.

پیغمبر اسلام ص در حدیث اول باب آخر کتاب فضل علم جلد اول اصول کافی میفرماید: ما وافَقَ کِتابَ اللهِ فَخُذُوُهُ، وَ ما خالَفَ کِتابَ اللهِ فَدَعُوهُ. «آنچه موافق کتاب خداوند (یعنی موافق قرآن) است بگیرید، و آنچه مخالف کتاب خداوند است ترک کنیدولی مردم در اثر بیسوادی و بی اطلاعی از کتاب خداوند اینکار را نکردند. ولی امروزه بیشتر افراد با سواد هستند و میتوانند با خواندن ترجمه قرآن به زبانی که می‌فهمند از دستورها و نظرهای خداوند اطلاع پیدا کنند، و هر کس را که دستور یا نظری بر خلاف قرآن داد مورد سؤال قرار دهند و آن دستور و نظریه را ترک کنند، و با استفاده از تمام امکانات و وسائل ارتباط جمعی دیگران را نیز آگاه کنند. امام علی ع امام اول ما شیعیان و خلیفه چهارم اهل سنّت و صحابی بزرگ پیغمبر ص که در خانه او بزرگ شده بود، در شماره 92 یا 96 سخنان کوتاه نهج‌البلاغه میفرماید: إِنَّ وَلِيَّ مُحَمَّدٍ مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ إِنْ بَعُدَتْ لُحْمَتُهُ، وَ إِنَّ عَدُوَّ مُحَمَّدٍ مَنْ عَصَى اللَّهَ وَ إِنْ قَرُبَتْ قَرَابَتُهُ. «ولی (یا دوستدار) محمّد ص کسی است که از دستورها و نظرهای خداوند اطاعت کند اگرچه هیچ خویشاوندی با او نداشته باشد (از لحاظ نسب از او دور باشد) و دشمن محمّد ص کسی است که از نظر و فرمان خداوند اطاعت نکند اگرچه خویشاوند نزدیک پیغمبر ص باشدکسی که قرآن را نخوانده و از آن اطلاعی ندارد چگونه میتواند از دستورها و نظرهای خداوند اطلاع داشته باشد و از آن اطاعت کند؟

امام باقر ع در آخرحدیث 3 باب تقوی جلد سوم اصول کافی میفرماید: مَنْ کانَ لِلّهِ مُطیعاً فَهُوَ لَنا وَلِیٌّ ، وَ مَنْ کانَ لِلّهِ عاصِیاً فَهُوَ لَنا عَدُوٌّ ، لا تُنالُ وَلایَتُنا اِلاّ بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ. «هر کس مطیع خداوند باشد ولیّ (دوست) ما است و هر کس از نظر و فرمان خداوند اطاعت نکند دشمن ما است. ولایت (دوستی) ما فقط با عمل و خودداری از کارهای حرام بدست می‌آیدآیا کسانی که دائماً دم از ولایت چنین افرادی میزنند و از قرآن اطلاعی ندارند تا از آن پیروی کنند راست میگویند و دوستدار و دوست (ولیّ) آنها هستند؟ حدیث 6 همین باب را هم ببینید. قرآن در آیه 51 اَنعام میفرماید: أَنْذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخافُونَ أَنْ يُحْشَرُوا إِلى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِهِ وَلِيٌّ وَ لا شَفِيعٌ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ. «بوسیله آن (بوسیله قرآن) به کسانی که میترسند در حضور خداوند جمع شوند هشدار بده که : هیچ مددکار و شفیعی غیر از خداوند ندارند، شاید متّقی شونداز عذاب و نافرمانی خداوند خود را حفظ کنند و از دستورها و نظرهای خداوند اطاعت کنند. آیه‌های 170 انعام، 4 سجده، 107 و 120 بقره، 74 و 116 توبه، 22 عنکبوت، 8 و 31 شوری را هم ببینید. آیه 123 نساء میفرماید: لَيْسَ بِأَمانِيِّكُمْ وَ لا أَمانِيِّ أَهْلِ الْكِتابِ مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً يُجْزَ بِهِ وَ لا يَجِدْ لَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً . «نه مطابق تصور و آرزوی شما است، و نه مطابق تصور و آرزوی اهل کتاب، هر کس کار بدی بکند مجازات آن را خواهد دید، و یار و مددکاری غیر از خداوند برای خود پیدا نمیکندمیدانیم که خداوند دروغ نمیگوید و اشتباه هم نمیکند. آیه 173 نساء و 17 احزاب و 22 فتح را هم ببینید. آیه 14 انعام میفرماید: قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ يُطْعِمُ وَ لا يُطْعَمُ قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَ لا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ . «بگو آیا مددکاری (یار و کمک کننده‌ای) غیر از خداوند که آفریننده آسمانها و زمین است برای خود بگیرم؟ در صورتی که او خوراک همه را میدهد و کسی به او خوراک نمیدهد (نیازی به خوراک ندارد). بگو من امر شده‌ام که خودم بیشتر از همه تسلیم (دستورهای) خداوند باشم و به من دستور داده شده که از مشرکین نباشو پیغمبر ص در آیه 196 اعراف میفرماید: إِنَّ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي نَزَّلَ الْكِتابَ وَ هُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِحِينَ . «مددکار (یاور و کمک کننده) من، خداوندی است که قرآن را نازل کرد و او افراد درستکار را کمک میکندآیه 51 مائده میفرماید: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَ النَّصارى أَوْلِياءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ. «ای افراد با ایمان (ای کسانی که به رسالت محمد ص ایمان آورده‌اید) یهود و نصاری (مسیحیان) را مددکار خود نگیرید، بعضی از آنها مددکار بعضی هستند، هر کس از شما که آنها را مددکار و پشتیبان خود بگیرد از آنها است. خداوند افراد ستمکار (کسانی که به خود و آرمان و دین خود و در نتیجه به بشریّت ظلم میکنند) را هدایت نمیکندو آیه 55 مائده میفرماید: إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ. «یاور (پشتیبان و مددکار) شما خداوند و پیغمبرش و افراد با ایمانی هستند که نماز را بپا میدارند و زکات میدهند و رکوع میکنند

آیه 43 بقره میفرماید: أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. «نماز را بپا دارید و زکات بدهید و با رکوع روندگان رکوع کنیدیاوران شما افراد مسلمانی هستند که این کارها را انجام میدهند، نه اینکه با نام مسلمانی دلخوش هستند. آیه 56 مائده میفرماید: مَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ. «کسانی که خداوند و پیغمبرش و افراد با ایمان را یاور (مددکار و پشتیبان) خود بدانند از حزب خداوند هستند و حزب خداوند پیروز استآیه 57 مائده میفرماید: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذِينَ اتَّخَذُوا دِينَكُمْ هُزُواً وَ لَعِباً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ الْكُفَّارَ أَوْلِياءَ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ. «ای افراد با ایمان، کسانی را که قبلاً به آنها کتاب داده شده بود (اهل کتاب) و افراد بی ایمان (کافران) را که دین شما را به مسخره و بازی گرفتند پشتیبان و یار و یاور خود نگیرید. و اگر ایمان دارید از نافرمانی خداوند حذر کنیدآیه 28 آل‌عمران میفرماید: لا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكافِرِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِي شَيْ‏ءٍ إِلاَّ أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً وَ يُحَذِّرُكُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ. «افراد با ایمان، غیر از مؤمنین ، افراد بی ایمان (کافرها) را پشتیبان (یار و مددکار) خود نگیرند. کسانی که چنین کنند در دین خدا نیستند، مگر اینکه بشدت از آنها برحذر باشند. خداوند شما را از عذاب خود بر حذر میدارد. بازگشت همه بسوی خداوند استهمه برای پس دادن حساب در محضر خداوند حاضر خواهید شد.

آیه 3 اعراف میفرماید: اتَّبِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَ لا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ قَلِيلاً ما تَذَكَّرُونَ. «از آنچه از صاحب اختیارتان (خداوندتان) به شما نازل شده (یعنی از قرآن) پیروی کنید، و از اولیائی غیر از آن (یعنی غیر از قرآن) پیروی نکنید. توجهی که پیدا میکنید و تعداد کسانی که متوجه این دستور میشوند کم استآیه 81 مائده میفرماید: لَوْ كانُوا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ النَّبِيِّ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مَا اتَّخَذُوهُمْ أَوْلِياءَ وَ لكِنَّ كَثِيراً مِنْهُمْ فاسِقُونَ. «اگر به خداوند و پیغمبر و قرآنی که به پیغمبر نازل شده ایمان داشتند، افراد بی ایمان را پشتیبان (یاور و مددکار) خود نمیگرفتند. ولی بسیاری از آنها فاسِق هستندفاسق یعنی کسی که از دستور خداوند اطاعت نمیکند. می‌بینیم که بیشتر کسانی که ادعای ایمان میکنند از دستورهای خداوند اطاعت نمیکنند، چون برای قرن‌ها بخاطر نبودن صنعت چاپ دسترسی به قرآن نداشتند و حالا هم که به آن دسترسی دارند، به آنها گفته میشود که فهم قرآن سخت است و فقط افراد بخصوصی آنرا میفهمند در صورتیکه خداوند بارها در قرآن فرموده که این کتاب برای هدایت ناس یعنی مردم نازل شده و چهار بار در سوره قمر فرموده: لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ. «ما قرآن را برای متوجه شدن آسان کردیممطمئناً خداوند راست میگوید.

بیائید برای مطلع شدن از دستورها و نظرهای خداوند قرآن را مطالعه کنیم و دیگران را نیز به اینکار تشویق کنیم.