14

انفاق

نفقه یعنی خرج همانطور که میگوییم نفقه زن و فرزند (یعنی خرج زن و فرزند) به عهده شوهر و پدر است. انفاق یعنی «خرج کردن». یکی از صفات افراد متقی که قرآن راهنمای آنها است انفاق یعنی خرج کردن در راه خدا است. خداوند در بارۀ افراد متقی در آیه 3: 2 سوره بقره میفرماید: الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ. «افراد متقی کسانی هستند که به غیب ایمان دارند و نماز را بپا میدارند و از آنچه روزی ایشان کرده‌ایم انفاق (خرج) میکننددیدیم که جنگی دائمی بین قدرت طلبان و هوای پرستان و جیره خواران و فریب خوردگان آنها از یک طرف و موحدان و دینداران واقعی و اصلاح طلبان حقیقی از طرف دیگر وجود دارد. این جنگ احتیاج به پول و نیروی لازم دارد.

همانطور که قرآن در آیه 61: 8 سوره انفال میفرماید: أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ وَ آخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ شَيْ‏ءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ. «تا آنجا که میتوانید نیرو و وسائل جنگی برای آنها فراهم کنید تا بوسیله آن دشمن الله و دشمن خودتان و عده دیگری غیر از آنها را بترسانید، شما آنها را نمی‌شناسید ولی الله آنها را میشناسد و هر چیزی که در راه الله خرج کنید بطور کامل بشما داده میشود و بشما ظلمی نمیشودمی‌بینیم که در سراسر دنیا بودجه بسیار سنگینی خرج تسلیحات جنگی میشود و می‌بینیم که در قرن بیستم نیز قانون جنگل در جوامع بشری وجود دارد و از آدمیّت فقط اسمی باقی است. و قانون «حق با قوی استیعنی قانون جنگل بر اجتماعات بشری حکومت میکند. می‌بینیم که دو جنگ بین‌المللی در اروپا که مرکز تمدن امروزی و افراد متمدن نامیده میشود در این قرن صورت گرفت و در روسیه 66 میلیون انسان (مطابق گفته سولژنیتسین مطابق آمار کورگانف) کشته شدند تا حزب کمونیست حاکمیت خود را برقرار کرد جنگ داخلی چین، ویت‌نام، کوبا، اریتره، سومالی، آنگولا، رواندا، بروندی، افغانستان، بوسنیا و الجزایر را شنیده‌ایم و از آن اطلاع داریم که چگونه انسان‌ها، گرگ صفت بجان هم افتادند و یکدیگر را کشتند و خانه‌ها را خراب کردند.

البته امروزه دینداران واقعی احتیاجی به چنین جنگهائی ندارند و باید با حکمت و بصیرت و پند و اندرز نیکو مردم را به راه خدا یعنی بساختن دنیائی پاک دعوت کنند. دنیائی که در آن از ظلم و فساد و فقر و جهل و خرد شدن شخصیت انسان‌ها اثری نباشد. امروز با پول یک تانک یا حداکثر با پول یک هواپیما میتوان کشوری را زیر تبلیغات صحیح دینی برد و دین واقعی و هدف عالی آن را به مردم معرفی کرد چون میدانیم رسانه‌های جمعی امروزه یکی از پول سازترین وسائل است و برای بعضی‌ها کار با آن حرفه و وسیله درآمد و تأمین مخارج زندگی شده، چاپ و نشر کتاب، روزنامه، مجله، تهیه فیلم و کاست و ویدئو و استفاده از رادیو و تلویزیون وسیلۀ تأمین درآمد زیادی برای عده زیادی از افراد شده.

اگر دینداران و اصلاح طلبان واقعی متحد شوند و از مخالفت‌های بچگانه و ابلهانه بردارند و هدف عالی دین را فدای اختلافات کوچک و ساختگی نکنند، میتوانند در مدت کوتاهی از کلیۀ این وسائل در راه اصلاح اجتماع و آگاه ساختن و بیداری مردم استفاده کنند. چون خداوند در آیه 31: 4 سورۀ نساء میفرماید: إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلاً كَرِيماً. «اگر شما از گناهان بزرگی که از آن نهی شده‌اید خودداری کنید گناهان کوچک شما را می‌بخشیم و شما را با احترام وارد بهشت میکنیمو میدانیم که خداوند دروغ نمیگوید و وعده دروغ نمیدهد و قصد فریب انسان‌ها را ندارد. این دکانداران دینی و سیاسی و فلسفی هستند که با تکیه بر روی جزئیاتی که اثری از آن در کتاب‌های الهی نمی‌بینیم مردم را دچار تفرقه میکنند و از جهل مردم سوء استفاده میکنند. قرآن در آیۀ 85: 2 سوره بقره میفرماید: أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلاَّ خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذابِ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ. «آیا به قسمتی از کتاب الهی ایمان می‌آورید و منکر بعضی از آنها میشوید؟! مجازات کسانی از شما که چنین کاری کنند در دنیاخواری است و روز قیامت دچار شدیدترین عذابها میشوند. اَلله از کارهائی که می‌کنید غافل نیستایمان به حکم نماز و بجا آوردن آن و ایمان نداشتن به زکات در دین کفر است نه ایمان و کسانی که چنین کاری کنند جزایشان در دنیاخواری است همانطور که دچار آن هستیم و روز قیامت هم عذابی شدید در انتظار ما است. لذا همانطور که آیه 3 و 52 و 61 و 90: 11 سوره هود میفرماید: اِسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ. «بخاطر اشتباهات و گناهان گذشته خود از صاحب اختیارتان آمرزش بخواهید و به اطاعت از احکام و نظرهای خدا برگردیددر قرآن 27 بار از نماز در کنار زکات اسم برده شده که 8 بار آن بصورت حکم خداوند است همانطور که آیه 78: 22 سوره حج میفرماید: أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصِيرُ. «نماز را بپا دارید و زکات بدهید و به الله متوسل شوید، خدا یار و یاور خوبی استآیه 43 و 83 و 110: 2 بقره 77: 4 نساء 56: 24 نور 13: 58 مجادله و 20: 73 سوره مزّمّل را هم نگاه کنید.

در قرآن 7 بار نماز در کنار انفاق ذکر شده: آیه 3: 2 بقره ، 3: 8 سوره انفال 22: 13 سوره رعد 31: 14 سوره ابراهیم 35: 22 حج 29: 35 فاطر 38: 42 شوری.

و در آیه 25: 70 سوره معارج با حق معلوم آمده است. زکات و انفاق و صدقه و حق معلوم پولی است که انسان در راه خدا خرج میکند با تطبیق آیه 3 بقره و 3: 8 سوره انفال با آیه 162: 4 نساء و 55: 5 مائده و 71: 9 توبه و 3: 27 نمل و 4: 31 لقمان می‌بینیم که انفاق و زکات یک چیز است و با تطبیق 261 و 262 : 2 بقره با 263 و 264 بقره متوجه می‌شویم که انفاق و صدقه یک چیز است و با تطبیق آیه 2 و 5: 23 سورۀ مومنون با 23 و 24 و 25: 70 معارج متوجه می‌شویم زکات و حق معلوم یک چیز است خداوند در آیه 60: 9 سوره توبه میفرماید: إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساكِينِ وَ الْعامِلِينَ عَلَيْها وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقابِ وَ الْغارِمِينَ وَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ. «صدقات (زکات) اختصاص دارد به فقرا و مساکین و مأمورین زکات و جلب قلوب کسانی که تمایلی به اسلام دارند و آزاد کردن بندگان و پرداختن قرض غرامت دیدگان و در راه الله و در راه ماندگان که می‌بینیم 5 مصرف از مصارف هشتگانه زکات اختصاص به محرومین اجتماع دارد و یکی از آنها پرداخت حقوق مأمورین زکات (کسانی که روی زکات کار میکنند) را شامل میشود و دوتای آن صرف تبلیغ دین و دفاع از دین میشود (با توجه به آیه 61: 8 انفال) آیه 273: 2 سوره بقره میفرماید: لِلْفُقَراءِ الَّذِينَ أُحْصِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ لا يَسْتَطِيعُونَ ضَرْباً فِي الْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجاهِلُ أَغْنِياءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِيماهُمْ لا يَسْئَلُونَ النَّاسَ إِلْحافاً. «انفاق اختصاص به فقیرانی دارد که در راه الله درمانده شده‌اند توانایی مسافرت را هم ندارند. کسی که از حال آنها اطلاع ندارد خیال میکند احتیاجی ندارند. آنها را از رنگ رخسار و علامتشان میشناسی. با اصرار از مردم تقاضای کمک مالی نمیکند

امروزه بزرگترین و پر اهمیت‌ترین مصرف زکات خرج کردن آن در راه نشر و گسترش و معرفی دین واقعی و دفاع از آن است که از هر سو توسط قدرت طلبان و هوی پرستان و جیره‌خواران و فریب خوردگان آنها مورد حمله قرار می‌گیرد و مردم بی اطلاع از کتاب الهی را فریب میدهند. البته بسیاری از این فریب دهندگان فریب خورده‌اند و در اثر بی اطلاعی تهمت‌هائی که به دین زده‌اند دین پنداشته و از هدف عالی دین بی اطلاعند. امام باقر (ع) در حدیث 2 صفحه 11 جلد 6 وسائل الشیعه میفرماید: اِنَّ اللهَ تَبارَکَ وَ تَعالی قَرَنَ الصَّلوةَ بالزَّكوةَ. فَقال: «اَقیموُا الصَّلوةَ وَ آتُوا الزَّكوةَفَمَن اَقامَ الصَّلوهَ وَ لَم یَؤتِ الزَّكوةَ فَکاَنَّهُ لَم یُقِمِ الصَّلوةَ. «الله تبارک و تعالی نماز را کنار زکات آورده و فرموده «نماز را بپا دارید و زکات بدهیدبنابراین کسی که نماز بخواند و زکات ندهد مثل کسی است که نماز نخوانده استامام رضا در حدیث 10 صفحه 13 جلد 6 وسائل الشیعه میفرماید: اِنَّ اللهَ اَمَربِثَلاثَهٍ مَقروُنٌ بِها ثَلاثَهٌ اُخری. اَمَرَ بالصَّلوةَ و الزَّكوةَ. فَمَن صَلّی وَ لَم یُزَّکِ لَم تُقبَلْ مِنهُ صَلوتُهُ. «الله به سه چیز در کنار سه چیز دیگر امر کرده. به نماز و زکات در کنار هم امر کرده بنابراین کسی که نماز بخواند و زکات ندهد نمازش هم قبول نمیشود