|
126
قولوا |
آیه 53 اسراء میفرماید: قُلْ لِعِبادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطانَ كانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبِيناً. «به بندگان من بگو بهترین سخن را بگویند. چون شیطان میان آنها را بهم میزند. شیطان دشمن آشکار انسانها است.» و آیه 33 و 34 فصّلت میفرماید: مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً وَ قالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ. «سخن چه کسی بهتر از سخن کسی است که مردم را بسوی اَلله دعوت میکند و کار درست و صحیح میکند و میگوید من از مسلمانان (کسانی که تسلیم حکم و نظر خداوند هستند) میباشم؟» وَ لا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ. «خوبی با بدی مساوی نیست. بدگوئی‌ها را با بهترین طرز جواب بده، چون آنوقت بین تو و کسی که دشمنی وجود دارد دوستی صمیمانه‌ای بوجود می‌آید.» و در آیه 35 آن میفرماید: وَ ما يُلَقَّاها إِلاَّ الَّذِينَ صَبَرُوا وَ ما يُلَقَّاها إِلاَّ ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ. «ولی فقط کسانی که صبر و حوصله دارند و کسانی که سهم بزرگی از اخلاق و ایمان دارند به چنین حالتی میرسند.» آیه 169 اَعراف میفرماید: أَ لَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِمْ مِيثاقُ الْكِتابِ أَنْ لا يَقُولُوا عَلَى اللَّهِ إِلاَّ الْحَقَّ وَ دَرَسُوا ما فِيهِ وَ الدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ. «آیا در کتاب الهی از آنها تعهد گرفته نشده که از قول اَلله غیر از حق و حقیقت چیزی نگویند؟ در صورتیکه این مطلب را در کتاب الهی خوانده‌اند. خانه آخرت برای افرادی که بر هَوی و هوس خود مسلط هستند بهتر است. آیا عقل خود را بکار نمی‌انداند.» آیه 83 بقره میفرماید: إِذْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ لا تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً وَ ذِي الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِنْكُمْ وَ أَنْتُمْ مُعْرِضُونَ. «هنگامی که از بنی اسرائیل پیمان و تعهد گرفتیم که فقط اَلله را بندگی کنید و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و تهیدستان نیکی کنید و با مردم با خوبی حرف بزنید و نماز را بپا دارد و زکات بدهید. ولی غیر از عده کمی از شما بقیه از این کار سر باز زدید. شما از انجام وظیفه و تعهد خود روگردان هستید.» متأسفانه بیشتر مسلمانان نیز مثل آنان هستند. خداوند در آیه 42 تا 44 طه به موسی ص میفرماید: اذْهَبْ أَنْتَ وَ أَخُوكَ بِآياتِي وَ لا تَنِيا فِي ذِكْرِي. «تو و برادرت با آیات من پیش فرعون بروید، و در ذکر من کوتاهی نکنید.» اذْهَبا إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى. «پیش فرعون بروید، چون او طغیان و سرکشی کرده.» فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَيِّناً لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشى. «و با او با نرمی و ملایمت حرف بزنید شاید متوجه شود یا بترسد.»
و در آیه 47 طه میفرماید: فَأْتِياهُ فَقُولا إِنَّا رَسُولا رَبِّكَ فَأَرْسِلْ مَعَنا بَنِي إِسْرائِيلَ.«پیش فرعون بروید و بگوئید ما دو نفر فرستاده صاحب اختیار تو (خداوند) هستیم، بنی‌اسرائیل را با ما بفرست.» آیه 32 احزاب میفرماید: يا نِساءَ النَّبِيِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِنَ النِّساءِ إِنِ اتَّقَيْتُنَّ فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً. «ای زنان پیامبر شما مثل زنان معمولی نیستید (موقعیت شما با دیگران فرق دارد و چشم‌ها متوجه شماست)، اگر متّقی و خداترس هستید در سخن گفتن نرم گفتار نباشید، چون کسی که بیماردل است در مورد شما به طمع می‌افتد، و بخوبی صحبت کنید.» همانطور که چشم‌ها به زنان سران دنیا دوخته شده است و مواظب حرکات و سخنان آنها هستند. آیه 5 نساء میفرماید: لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ اللَّهُ لَكُمْ قِياماً وَ ارْزُقُوهُمْ فِيها وَ اكْسُوهُمْ وَ قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفاً. «اموالتان را که اَلله وسیله سر پا بودن و استحکام شما قرار داده به افراد سفیه (کم عقل) ندهید. ولی غذا و پوشاک به آنها بدهید و با آنها با بهترین طرز و گفتار خوب صحبت کنید.» و آیه 8 نساء میفرماید: إِذا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُولُوا الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينُ فَارْزُقُوهُمْ مِنْهُ وَ قُولُوا لَهُمْ قَوْلاً مَعْرُوفاً. «وقتی خویشاوندان و یتیمان و تهیدستان در موقع تقسیم ارث حضور داشتند آنها را اطعام و پذیرائی کنید و با آنها بخوبی صحبت کنید.»
آیه 104 بقره نکته دقیقی را گوشزد میکند و میفرماید: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْكافِرِينَ عَذابٌ أَلِيمٌ. «ای افراد با ایمان نگوئید راعِنا (یعنی ما را رعایت کن) بلکه بگوئید به ما نگاه کن، این دستور را بشنوید و اطاعت کنید. کسانی که آنرا قبول ندارند عذاب دردناکی دارند.» چون خداوند در آیه 46 نساء میفرماید: مِنَ الَّذِينَ هادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ وَ يَقُولُونَ سَمِعْنا وَ عَصَيْنا وَ اسْمَعْ غَيْرَ مُسْمَعٍ وَ راعِنا لَيًّا بِأَلْسِنَتِهِمْ وَ طَعْناً فِي الدِّينِ. «عده‌ای از یهودی‌ها طرز تلفظ کلمات را تغییر میدهند و میگویند شنیدیم و نافرمانی کردیم. بشنو بدون اینکه متوجه باشی و راعِنا. با گرداندن طرز تلفظ آن و برای طعنه زدن در دین.» وَ لَوْ أَنَّهُمْ قالُوا سَمِعْنا وَ أَطَعْنا وَ اسْمَعْ وَ انْظُرْنا لَكانَ خَيْراً لَهُمْ وَ أَقْوَمَ. «اگر آنها میگفتند شنیدیم و اطاعت کردیم و بشنو و بما نگاه کن، برای آنها بهتر و درست‌تر بود.» وَ لكِنْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِكُفْرِهِمْ فَلا يُؤْمِنُونَ إِلاَّ قَلِيلاً. «ولی اَلله بخاطر کفرشان آنها را لعنت کرده (آنها را از رحمت خود دور کرده.) بنابراین فقط تعداد کمی از آنها ایمان می‌آورند.» می‌بینیم که خداوند به مسلمانان دستور میدهد حرفی نزنید و کاری نکنید که دیگران بتوانند از آن سوء استفاده کنند. راعِنا یعنی ما را رعایت کن ولی اگر کسره –ِ ع آن را کمی غلیط کنید بصورت راعینا در می‌آید که معنی حشره یا ملخ میدهد و میگویند در زبان عبری معنی زننده‌ای دارد. به اینصورت به پیغمبر ص توهین میکردند و فکر میکردند که او متوجه توهین آنها نشده. مسلمانان باید در معاملات و معاهدات خود دقیق باشند چون از کلمات مبهم و دو پهلو بعضی‌ها سوء استفاده می‌کنند، و سوء استفاده کنندگان و فریبکاران در کلیه اجتماعات بشری بوده و میباشند.