سوره فاطر (۳۵)

مكى و شامل چهل و پنج آيه

به‏نام خداوند بخشنده مهربان

ستايش و بزرگداشت فقط مخصوص خداست كه آفريننده آسمان‏ها و زمين است. خدايى كه فرشتگان را رسول قرار داد، فرشتگانى كه داراى دو بال و سه بال و چهار بال هستند، و در آفرينش هر چه بخواهد زياد مى‏كند، چون خدا بر هر كارى تواناست.(۱)

درِ هر رحمتى راكه خدا براى مردم باز كند، كسى‏كه بتواند جلوى آن را بگيرد وجود ندارد. و جلوى هر چيز را كه بگيرد، كسى غير از او نمى‏تواند آن را بفرستد، او توانا و حكيم است.(۲)

اى مردم، نعمت خدا را بر خودتان به ياد داشته باشيد، آيا خالقى غير از خدا از آسمان و زمين به شما روزى مى‏دهد؟ معبودى (كسى‏كه در مقابل او احساس يا ابراز كوچكى كنيد و از دستورهايش بدون چون و چرا پيروى كنيد) غير از او نيست، چگونه منحرف مى‏شويد؟(۳)

اگر تو را به دروغگويى متهم مى‏كنند، بدان كه پيغمبران قبل از تو نيز به دروغگويى متهم شدند، و تمام كارها به خدا برگردانده مى‏شود.(۴)

اى مردم، وعده خدا حق است، زندگى دنيا و شيطان فريبكار شما را فريب ندهد.(۵)

شيطان دشمن شما است، او را دشمن خود بدانيد. او دار و دسته خود را به كمك مى‏خواند تا ازاهل آتش باشند.(۶)

كسانى‏كه منكر شدند، عذاب سختى دارند و كسانى‏كه ايمان آوردند و عمل صحيح كردند، آمرزش و پاداش بزرگى دارند.(۷)

آيا كسى‏كه كار بدش در نظرش زينت داده شده و آن را خوب مى‏پندارد (مثل كسى است كه اين‏طور نيست)؟ خدا هر كس را كه بخواهد گمراه مى‏كند و هر كس را كه بخواهد هدايت مى‏كند، جانت به‏خاطر افسوس به حال آن‏ها از دست نرود. خدا كارهايى را كه مى‏كنند مى‏داند.(۸)

خدا وجودى است كه بادها را فرستاد تا ابرها را به حركت درآورد و آن را به سرزمين مرده رانديم و به‏وسيله آن زمين را بعد از مردنش زنده كرديم. زنده‏شدن مردگان در قيامت هم اين‏طور است.(۹)

كسى‏كه عزت مى‏خواهد، بداند كه تمام عزت به خدا اختصاص دارد. سخن پاك به سوى او بالا مى‏رود، و كار صحيح آن را بالا مى‏برد. كسانى‏كه نقشه‏هاى بد مى‏كشند، عذاب سختى دارند و حيله‏هايشان از بين مى‏رود.(۱۰)

خدا شما را از خاك و بعد از نطفه خلق كرد، آنگاه شما را همسر هم ساخت. هيچ زنى آبستن نمى‏شود و نمى‏زايد مگر با اطلاع او، و عمر هيچ‏كس زياد و كم نمى‏شود مگر اين‏كه در كتابى ثبت است. اين كار براى خدا آسان است.(۱۱)

دو دريا با هم مساوى نيستند، اين يكى شيرين و گوارا است و آن يكى تلخ و شور. از هر كدام آن‏ها گوشت تازه مى‏خوريد، و از آن زيورى كه بر تن مى‏كنيد در مى‏آوريد. و كشتى را مى‏بينى كه براى اين‏كه مخارج زندگى را به دست بياوريد آب‏ها را مى‏شكافد، شايد شما سپاسگزارى كنيد.(۱۲)

شب را داخل روز مى‏كند و روز را داخل شب، و خورشيد و ماه را مسخر كرده كه هر يك تا مدت معلومى حركت مى‏كند. اين خداست كه صاحب‏اختيار شما است و فرمانروايى هم مال او است، و كسانى را كه غير از او به كمك مى‏خوانيد اختياردار چيزى، حتى به اندازه پوست هسته خرمايى هم نيستند.(۱۳)

اگر آن‏ها را صدا بزنيد صداى شمارا نمى‏شنوند، و اگر بشنوند جوابتان را نمى‏دهند، و روز قيامت منكر شرك شما مى‏شوند، و هيچ‏كس مثل خداى آگاه تو را خبردار نمى‏كند.(۱۴)

اى مردم، شما به خدا احتياج داريد، در صورتى كه خدا بى‏نياز و ستوده است.(۱۵)

اگر بخواهد شما را از بين مى‏برد و افراد تازه‏اى بوجود مى‏آورد.(۱۶)

اين‏كار براى خدا سخت نيست.(۱۷)

هيچ‏كس بار گناه ديگرى را برنمى‏دارد، و اگر كسى‏كه بار گناهش سنگين است ديگران را براى برداشتن آن به كمك بخواند، هيچ‏كس هر چند قوم و خويش او باشد ذره‏اى از بارش را برنمى‏دارد. تو فقط كسانى را هشدار می‌دهی كه در نهان از خداوندشان مى‏ترسند و نماز را به پا مى‏دارند. هر كس پاك شد به نفع خودش پاک شده، و بازگشت همه به سوى خدا است.(۱۸)

كور و بينا با هم مساوى نيستند.(۱۹)

تاريكى و روشنى هم با هم مساوى نيستند.(۲۰)

سايه و حرارت آفتاب هم با هم مساوى نيستند.(۲۱)

زنده‏ها و مرده‏ها هم باهم مساوى نيستند. خدا به هر كسى‏كه بخواهد حرف را مى‏فهماند، و تو نمى‏توانى به كسى‏كه مرده و در قبر است حرف را بفهمانى.(۲۲)

تو فقط هشداردهنده‏اى.(۲۳)

ما تو را به حق براى مژده‏دادن و هشداردادن فرستاديم. در بين هر امتى كسى‏كه به آن‏ها هشدار بدهد وجود داشته.(۲۴)

اگر منكر رسالت تو مى‏شوند، كسانى هم كه قبل از آن‏ها بودند منكر پيغمبرانشان، كه معجزه و نوشته‏ها و كتاب روشن براى آن‏ها مى‏آوردند، شدند.(۲۵)

و منكران را دچار عذاب كردم، عذاب من چگونه بود؟(۲۶)

آيا نمى‏بينى كه خدا باران را از آسمان نازل كرد و به‏وسيله آن ميوه‏هايى كه رنگ‏هاى آن با هم تفاوت دارد بوجود آورديم، و كوه‏ها رگه‏هاى سفيد و سرخ و سياه و رنگ‏هاى مختلف دارند؟(۲۷)

همين‏طور مردم و حيوانات و چهارپايان كه رنگ‏هاى مختلف دارند. از بين مردم فقط افراد دانا از نافرمانى خدا مى‏ترسند، چون خدا توانا و آمرزنده است.(۲۸)

كسانى‏كه كتاب خدا را مى‏خوانند و نماز را به پا مى‏دارند و از آنچه روزى آن‏ها كرده‏ايم پنهان و آشكار انفاق مى‏كنند، به تجارتى اميد دارند كه ضرر ندارد.(۲۹)

تا خدا پاداش آن‏ها را بطور كامل بدهد و از فضل خودش بر پاداش آن‏ها بيافزايد، چون خدا آمرزنده و قدرشناس است.(۳۰)

هر چه از كتاب به تو وحى كرديم حق است و كتاب‏هاى قبلى را تصديق مى‏كند. خدا از كار بندگانش خبر دارد و آن را مى‏بيند.(۳۱)

بعد كتاب را به بندگان برگزيده خودمان داديم، ولى عده‏اى از آن‏ها به خودشان ظلم مى‏كردند و عده‏اى از آن‏ها ميانه‏رو بودند و عده‏اى از آن‏ها به فرمان خدا در كارهاى خير بر ديگران پيشى مى‏گرفتند، اين فضل بزرگى است.(۳۲)

پاداش آن‏ها بهشت جاويدى است كه وارد آن مى‏شوند و با دستبندهاى طلايى و مرواريد آراسته مى‏شوند و لباسشان در بهشت حرير است.(۳۳)

و مى‏گويند: ستايش فقط شايسته خداست كه غم را از ما دور كرد، چون خداوند ما آمرزنده و قدرشناس است.(۳۴)

خدايى كه ما را از فضل خودش وارد سراى جاويد كرد كه در آن رنج و خستگى به ما نمى‏رسد.(۳۵)

ولى آتش جهنم براى كسانى است كه منكر شدند، در آن نمى‏ميرند و عذاب آن‏ها هم كم نمى‏شود، ما افراد حق‏نشناس را اين‏طور مجازات مى‏كنيم.(۳۶)

آن‏ها در آتش جهنم فرياد مى‏زنند كه خداوندا، ما را از اين جا بيرون ببر، بعد از اين برخلاف آنچه كه مى‏كرديم كار درست مى‏كنيم.( به آن‏ها گفته مى‏شود:) آيا به شما آنقدر عمر نداده بوديم كه كسانى‏كه بايد متوجه شوند، متوجه بشوند و هشداردهنده هم براى شما آمد؟ پس عذاب را بچشيد، كسانى‏كه ظلم مى‏كنند ياورى نخواهند داشت.(۳۷)

خدا غيب آسمان‏ها و زمين را مى‏داند. او آنچه در دل‏هاست مى‏داند.(۳۸)

او وجودى است كه شما را در زمين جانشين گذشتگان كرد. كسى‏كه انكار كرد اين كفر به ضرر خودش است، و كفر افراد كافر فقط به خشم خداوندشان اضافه مى‏كند، و كفر كافرين فقط به ضرر آن‏ها اضافه مى‏كند.(۳۹)

بگو: نظر شما درباره شريكانى كه براى خدا درست كرده‏ايد، و به جاى خدا از آن‏ها كمك مى‏خواهيد چيست؟ به من نشان دهيد كه آن‏ها چه چيزى در زمين خلق كرده‏اند، يا اين‏كه آن‏ها در خلقت آسمان‏ها شريك خدا بوده‏اند؟ آيا به آن‏ها كتابى داده‏ايم و آن‏ها حالا دليلى از آن دارند؟ اين‏طور نيست، بلكه ستمكاران به يكديگر وعده دروغ مى‏دهند.(۴۰)

خدا آسمان و زمين را از نابودى حفظ مى‏كند، و اگر نابود شوند، كسى بعد از خدا نمى‏تواند آن‏ها را نگهدارد. خدا بردبار و آمرزنده است.(۴۱)

سخت‏ترين قسم‏ها را به خدا خوردند كه اگر پيغمبرى براى آن‏هابيايد بيشتر از همه امت‏ها هدايت مى‏شوند، ولى وقتى هشداردهنده‏اى براى آن‏ها آمد، فقط نفرت آن‏ها را اضافه كرد.(۴۲)

اين كار به سبب تكبر آن‏ها در زمين و نقشه‏هاى بدى بود كه داشتند، در صورتى كه نقشه بد فقط دامن طراحان آن را مى‏گيرد. آيا غير از اين است كه انتظار كارى را مى‏كشند كه با گذشتگان شده؟ در طرز كار خدا هيچگاه تغييرى پيدا نمى‏كنى و هرگز در طرز كار خدا دگرگونى پيدا نمى‏كنى.(۴۳)

آيا در زمين نگشتند تا ببينند عاقبت كار كسانى‏كه قبل از آن‏ها بودند چه بود؟ افرادى كه نيروهايشان بيشتر از آن‏ها بود. هيچ چيز در آسمان‏ها و زمين خدا را عاجز نمى‏كند، چون او دانا و توانا است.(۴۴)

اگر خدا مردم را به‏خاطر كارهايى كه مى‏كردند دچار عذاب مى‏كرد، جاندارى روى زمين باقى نمى‏گذاشت، ولى عذابشان را تا مدت معينى عقب مى‏اندازد. وقتى مهلتشان به سر رسيد، خود خدا به كار بندگانش بينا است.(۴۵)