سوره روم (۳۰)

مكى و شامل شصت آيه

به‏نام خداوند بخشنده مهربان

الم.(۱)

رومیان در سرزمينى نزديك شكست خوردند، آن‏ها بعد از شكست‏خوردنشان در عرض چند سال پيروز مى‏شوند، چون فرمان كار در گذشته و آينده با خدا است و آن روز افراد باايمان به سبب يارى خدا شاد مى‏شوند. خدا هر كس را كه بخواهد يارى مى‏كند. او توانا و مهربان است.(۲ تا ۵)

اين وعده خداست و خدا بر خلاف وعده‏اش كارى نمى‏كند، ولى بيشتر مردم اين را نمى‏دانند.(۶)

مردم فقط ظاهر زندگى دنيا را مى‏شناسند و از عاقبت كار غافل هستند.(۷)

آيا آن‏ها درباره خودشان فكر نكرده‏اند؟ خدا آسمان‏ها و زمين و آنچه را بين آن‏ها است به حق آفريده و مدت معلومى تعيين كرده، ولى بيشتر مردم ملاقات خداوندشان را قبول ندارند.(۸)

آيا در زمين نگشتند تا ببينند عاقبت كار كسانى‏كه قبل از آن‏ها بودند چه بود؟ آن‏ها نيرويشان بيشتر از اين‏ها بود و زمين را زير و رو كردند و بيشتر از آنچه اين‏ها آباد مى‏كنند زمين را آباد كردند، و پيغمبرانشان دلايل روشن براى آن‏ها آوردند. خدا به آن‏ها ظلم نكرد، ولى آن‏ها به خودشان ظلم كردند.(۹)

و عاقبت بد كسانى‏كه كار بد مى‏كردند اين بود كه منكر آيات خدا شدند و آن را مسخره مى‏كردند.(۱۰)

خدا خلقت را شروع مى‏كند و بعد آن را برمى‏گرداند و آنگاه به سوى او برگردانده مى‏شويد.(۱۱)

روزى كه قيامت برپا شود گناه‏كاران نااميد مى‏شوند.(۱۲)

و شفيعى از كسانى‏كه شريك خدا مى‏ساختند براى آن‏ها وجود ندارد و منكر شريكانى كه مى‏ساختند مى‏شوند.(۱۳) روزى كه قيامت برپا شود مردم از هم جدا مى‏شوند.(۱۴)

اما افرادى كه ايمان داشتند و كار صحيح كردند در بهشت شادمان خواهند بود.(۱۵)

اما كسانى‏كه كافر شدند و منكر آيات ما و ديدن آخرت شدند در عذاب حاضر مى‏گردند.(۱۶)

خدا را موقعى كه روز را به شب و شب را به روز مى‏رسانيد به پاكى ياد كنيد.(۱۷)

و شب و ظهر در آسمان‏ها و زمين ستايش به خدا اختصاص دارد.(۱۸)

زنده را از مرده بيرون مى‏آورد و مرده را از زنده خارج مى‏كند و زمين را بعد از مردنش زنده مى‏كند. شما نيز همين‏طور از گور بيرون آورده(زنده) مى‏شويد.(۱۹)

يكى از آياتش اين است كه شما را از خاك خلق كرد و شما آدم‏هايى شديد كه در زمين پخش مى‏شويد.(۲۰)

و يكى از آياتش اين است كه براى شما از جنس خودتان همسر آفريد تا با آن‏ها آرامش پيدا كنيد، و بين شما دوستى و رحمت بوجود آورد. در اين كار عبرت‏هايى براى كسانى‏كه فكر مى‏كنند وجود دارد.(۲۱)

و يكى از آياتش خلق آسمان‏ها و زمين، و اختلاف زبان و رنگ شما است. در اين كار براى افراد دانا عبرتى وجود دارد.(۲۲)

و يكى از آياتش خوابيدن شما در شب و ظهر، و دنبال فضل او رفتن (كسب معاش) شما در روز است. در اين كار عبرت‏هايى براى كسانى‏كه گوش شنوا دارند وجود دارد.(۲۳)

و يكى از آياتش اين است كه برق را كه باعث ترس و اميد شما مى‏شود به شما نشان مى‏دهد، و از آسمان باران را نازل مى‏كند و با آن زمين را بعد از مردنش زنده مى‏كند. در اين كار عبرت‏هايى براى افرادى كه مى‏فهمند وجود دارد.(۲۴)

و يكى از آياتش اين است كه آسمان و زمين به فرمانش برپا است، و وقتى شما را از زمين براى يك بار صدا بزند، فوراً از آن خارج مى‏شويد.(۲۵)

تمام كسانى‏كه در آسمان‏ها و زمين هستند مال او و مطيع او هستند.(۲۶)

او وجودى است كه خلقت را شروع مى‏كند و بعد آن را برمى‏گرداند، و كار برگرداندن براى او آسانتر است. و بالاترين صفات در آسمان‏ها و زمين متعلق به اوست، و او توانا و حكيم است.(۲۷)

خدا براى شما مثلى از خودتان زد. آيا شما از غلامان خودتان شريكانى در آنچه روزى شما ساخته‏ايم داريد كه در آن با هم مساوى باشيد و همان‏طور كه از هم مى‏ترسيد از آن‏ها بترسيد؟ ما آيات را براى كسانى‏كه مى‏فهمند اين‏طور شرح مى‏دهيم.(۲۸)

كسانى‏كه ظلم مى‏كنند، بدون علم و آگاهى از دلخواه خود پيروى مى‏كنند. چه كسى (قادر است) فردى را كه خدا گمراه كرده هدايت كند؟ آن‏ها مددكارى ندارند.(۲۹)

بنابراين با تمايل به حق، به دينى روى آور كه آفريده خدايى است كه مردم را بر اين طبيعت آفريده. آفرينش خدا تغيير پيدا نمى‏كند. دين درست و پايدار چنين دينى است، ولى بيشتر مردم نمى‏دانند.(۳۰)

در حالى‏كه به سوى او برمى‏گرديد از نافرمانى و عذاب او بترسيد و نماز را به پا داريد و از مشركان نباشيد.(۳۱)

از مشركانى كه دينشان را فرقه‏فرقه كردند و به گروه‏ها تقسيم شدند و هر گروهى به اعتقادات خود دلخوش است.(۳۲)

وقتى ضررى به مردم برسد، در حالى‏كه توبه مى‏كنند، خداوندشان را به كمك مى‏خوانند، و چون از طرف خودش نعمتى به آن‏ها بچشاند، آن وقت عده‏اى از آن‏ها براى خداوندشان شريك درست مى‏كنند.(۳۳)

براى اين‏كه ناسپاسى چيزى را بكنند كه به آن‏ها داده‏ايم. بنابراين كامجويى كنيد، نتيجه آن را خواهيد دانست.(۳۴)

آيا براى آن‏ها دليلى نازل كرده‏ايم كه درستى چيزهايى را كه شريك خدا مى‏سازند بيان كند؟(۳۵)

چون به مردم رحمتى بچشانيم، به‏خاطر آن خوشحال مى‏شوند، و اگر به علت كارهايى كه كرده‏اند مصيبتى به آن‏ها برسد، نااميد مى‏شوند.(۳۶)

آيا متوجه نشده‏اند كه خدا روزى را براى هر كس كه بخواهد وسعت مى‏دهد يا تنگ مى‏كند؟ در اين كار عبرت‏هايى براى افراد باايمان وجود دارد.(۳۷)

حق خويشاوندان و تهيدستان و در راه‏ماندگان را بده. اين كار براى كسانى‏كه خشنودى خدا را مى‏خواهند بهتر است و چنين افرادى رستگار هستند.(۳۸)

ربايى كه مى‏دهيد تا مال مردم افزايش پيدا كند، در پيش خدا افزايشى پيدا نمى‏كند. در حالى‏كه زكاتى كه مى‏دهيد و با آن رضاى خدا را مى‏خواهيد چند برابر خواهد شد.(۳۹)

خداست كه شما را خلق كرد و به شما روزى داد و جان شما را مى‏گيرد و بعد شما را زنده مى‏كند. آيا از اين شريكانى كه براى خدا درست كرده‏ايد، كسى هست كه ذره‏اى از اين كارها را بكند؟ او پاک و بالاتر از اين چيزهايى است كه شريك او مى‏سازند.(۴۰)

به علت كارهايى كه مردم كرده‏اند، فساد در خشكى و دريا ظاهر شده تا خدا نتيجه بعضى از كارهايى راكه كرده‏اند به آن‏ها بچشاند، شايد برگردند.(۴۱)

بگو: در زمين بگرديد و نگاه كنيد که عاقبت كار كسانى‏كه قبل از شما بودند چه بود، بيشتر آن‏ها مشرك بودند.(۴۲)

بنابراين به دين صحيح و پايدار روى آور، قبل از اين‏كه روزى بيايد كه از طرف خدا برگشتى براى آن نيست. در آن روز مردم تقسيم مى‏شوند.(۴۳)

كسانى‏كه ايمان نياوردند به ضرر خودشان است، و كسانى‏كه ايمان آوردند و عمل صحيح كردند بهشت را براى خودشان آماده مى‏كنند.(۴۴)

تا خدا به افرادى كه ايمان آوردند و كار صحيح كردند از فضل خودش پاداش دهد. خدا افراد بى‏ايمان را دوست ندارد.(۴۵)

و يكى از آياتش اين است كه بادها را براى مژده مى‏فرستد تا مقدارى از رحمتش را به شما بچشاند، و كشتى به امرش حركت كند و دنبال فضل او (كسب معاش) برويد. شايد سپاسگزارى كنيد.(۴۶)

قبل از تو پيغمبرانى پيش قومشان فرستاديم و دليل‏هاى روشن براى آن‏ها آوردند. آنگاه ما از گناه‏كاران انتقام گرفتيم. كمك به افراد باايمان وظيفه ماست.(۴۷)

خدا وجودى است كه بادها را مى‏فرستد و ابر را به حركت در مى‏آورد و آن را در آسمان هر طور كه بخواهد پخش و تكه‏تكه (يا متراكم) مى‏كند، و مى‏بينى كه باران از ميان آن خارج مى‏شود. و وقتى باران را به كسانى از بندگانش كه بخواهد برساند، خوشحال مى‏شوند.(۴۸)

در صورتى كه قبل از اين‏كه باران بر آن‏ها ببارد نااميد بودند.(۴۹)

پس به آثار رحمت خدا نگاه كن كه چگونه زمين را بعد از مردنش زنده مى‏كند. حقيقتاً خدا زنده‏كننده مردگان است، و او بر انجام هر كارى قادر است.(۵۰)

اگر بادى بفرستيم و در اثر آن ببينند كه زراعتشان زرد شده، حتماً بعد از آن ناسپاسى مى‏كنند.(۵۱)

تو نمى‏توانى به مرده‏ها حرف حالى كنى، و نمى‏توانى به آدم‏هاى كر، در صورتى كه پشتشان به تو باشد، حرف بفهمانى.(۵۲)

تو نمى‏توانى با نشان‏دادن راه، كورها را متوجه راه صحيح بكنى. تو فقط مى‏توانى به كسانى‏كه به آيات ما ايمان دارند و تسليم آن هستند حرف را بفهمانى.(۵۳)

خداست كه شما را ضعيف آفريد، و بعد از ناتوانى شما را نيرومند ساخت، و بعد از نيرومندشدن دوباره شما را ضعيف و پير مى‏كند. هر چه را بخواهد خلق مى‏كند، و او دانا و توانا است.(۵۴)

روزى كه قيامت برپا شود، گناه‏كاران قسم مى‏خورند كه فقط يك ساعت در قبر مانده‏اند. قبلاً در دنيا هم همين‏طور به دروغگويى كشانده مى‏شدند.(۵۵)

ولى كسانى‏كه علم و ايمان به آن‏ها عطا شده مى‏گويند: شما بنابر كتاب خدا تا روز قيامت در قبر مانده‏ايد و حالا روز قيامت است، ولى نمى‏دانستيد.(۵۶)

در چنان روزى معذرت خواهى براى كسانى‏كه ظلم مى‏كنند فايده‏اى ندارد، و از آن‏ها نمى‏خواهند كه عذرخواهى كنند.(۵۷)

براى مردم در اين قرآن هر گونه مثلى زده‏ايم. اگر معجزه‏اى براى آن‏ها بياورى حتماً افراد بى‏ايمان مى‏گويند: شما دروغ مى‏گوييد.(۵۸)

خدا اين‏طور بر دل افراد نادان مهر مى‏نهد.(۵۹)

صبركن، چون وعده خدا حق است و كسانى‏كه (به آخرت) يقين ندارند تو را كوچك نسازند.(۶۰)